Ψηφίστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Κανονισμός για την “Προστασία των δημοσιογράφων”, με αυτό τον τίτλο χαρακτηρίστηκε η ευρωπαϊκή πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ. Στο τελικό κείμενο ωστόσο πέρασε η εξαίρεση που είχαν απαιτήσει οι κυβερνήσεις χωρών στις οποίες υπάρχει ζήτημα με την παρακολούθηση δημοσιογράφων και τις απόπειρες ελέγχου των ΜΜΕ -δημοσιογράφων. Να επιτρέπεται η παρακολούθηση δημοσιογράφων (και με τα κατασκοπευτικά λογισμικά; αυτό δεν διευκρινίζεται) για λόγους “εθνικής ασφάλειας”. Όπου ο όρος “εθνική ασφάλεια” θα εξιδεικεύεται από τις κυβερνήσεις στις χώρες μέλη της Ε.E. Θυμίζουμε πως την εξαίρεση “παρακολουθήσεων” είχαν ζητήσει οι κυβερνήσεις των Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Ελλάδα, Σουηδία και υποστήριξε η Γερμανία.
Ο νέος κανονισμός, που εγκρίθηκε με 464 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 65 αποχές, ορίζει ότι τα κράτη μέλη υποχρεούνται να προστατεύουν την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης και ότι θα απαγορεύονται όλες οι μορφές παρεμβάσεων σε συντακτικής φύσης αποφάσεις.
- Οι νέοι κανόνες απαγορεύουν στις αρχές να πιέζουν δημοσιογράφους και συντάκτες να αποκαλύπτουν τις πηγές τους, όπως για παράδειγμα με την προσωπική τους κράτηση, με την επιβολή κυρώσεων, με έρευνες στα γραφεία τους ή με την εγκατάσταση παρεμβατικού λογισμικού παρακολούθησης στις ηλεκτρονικές συσκευές τους.
- Το Κοινοβούλιο εξασφάλισε σημαντικές εγγυήσεις όσον αφορά τη χρήση λογισμικού κατασκοπείας, η οποία στο εξής θα επιτρέπεται μόνο κατά περίπτωση και μόνο εφόσον υπάρχει άδεια από δικαστική αρχή η οποία ερευνά σοβαρά εγκλήματα που τιμωρούνται με φυλάκιση. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, οι παρακολουθούμενοι θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τη συνεχιζόμενη παρακολούθησή τους και θα μπορούν να προσφεύγουν στα δικαστήρια εναντίον της.
- Για να μη χρησιμοποιούνται τα δημόσια μέσα ενημέρωσης για πολιτικούς σκοπούς, οι πρόεδροι και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων τους θα πρέπει να επιλέγονται με διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες και για επαρκώς μεγάλες θητείες. Δεν θα επιτρέπεται η απόλυσή τους πριν από τη λήξη της σύμβασής τους, εκτός αν δεν πληρούν πλέον τα επαγγελματικά κριτήρια.
- Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης πρέπει να χρηματοδοτούνται με διαφανή και αντικειμενικό τρόπο και η χρηματοδότησή τους θα πρέπει να είναι βιώσιμη και προβλέψιμη.
- Για να μπορεί το κοινό να γνωρίζει ποιος ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και ποια συμφέροντα μπορούν να επηρεάζουν τα ρεπορτάζ τους, όλα τα μέσα που καλύπτουν θέματα της ειδησεογραφίας και της επικαιρότητας θα πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τους ιδιοκτήτες τους σε μια εθνική βάση δεδομένων, ακόμη και αν ανήκουν άμεσα ή έμμεσα στο κράτος. Ο κανόνας αυτός ισχύει για όλα τα μέσα, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.
- Στο εξής, όλα τα ΜΜΕ θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα έσοδά τους από κρατική διαφήμιση και κρατική χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των χρημάτων που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ. Κάθε δημόσια χρηματοδότηση σε μέσα ενημέρωσης ή διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να δίνεται με βάση δημόσια, αναλογικά και αμερόληπτα κριτήρια. Επίσης θα πρέπει να δημοσιεύονται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το πού κατευθύνεται η κρατική διαφήμιση κάθε χώρας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του συνολικού ετήσιου ποσού και του ποσού που δίνεται σε κάθε μέσο ενημέρωσης.
- Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι θα συμπεριληφθεί ένας μηχανισμός που θα αποτρέπει τις πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως το Facebook, το X (πρώην Twitter) και το Instagram, από το να περιορίζουν ή να διαγράφουν αυθαίρετα περιεχόμενο που προέρχεται από ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης. Σε πρώτο στάδιο, οι πλατφόρμες θα πρέπει να διακρίνουν ποια μέσα ενημέρωσης είναι ανεξάρτητα και ποια όχι. Κάθε φορά που μια πλατφόρμα προτίθεται να διαγράψει ή να περιορίσει το περιεχόμενό ενός μέσου ενημέρωσης, το μέσο θα πρέπει να ειδοποιείται σχετικά και να έχει τη δυνατότητα να απαντήσει εντός 24 ωρών. Μόνο αφού απαντήσει, ή αν δεν απαντήσει μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, η πλατφόρμα θα μπορεί να διαγράψει ή να περιορίσει το εν λόγω περιεχόμενο, εφόσον αυτό εξακολουθεί να μην πληροί τις προϋποθέσεις της.
- Τα μέσα ενημέρωσης θα μπορούν να προσφεύγουν σε όργανο εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών και να ζητούν γνωμοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης (European Board for Media Services). Πρόκειται για έναν νέο φορέα που ιδρύεται με τον κανονισμό για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και στον οποίο θα συμμετέχουν οι ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών. της Ε.Ε.
Τον κανονισμό στα ελληνικά μπορείτε να τον κατεβάσετε εδώ ΚανονισμόςΕλευθερίαςΜΜΕ-Ευρώπη–9-2024-0137_EL