Πηγή φωτό: Nieman Lab
Ματίνα Παπαχριστούδη στο ΠΡΙΝ του Σαββατοκύριακου
Στο διαδίκτυο εμφανίστηκε η ιστοσελίδα botnews, αγνώστου ιδιοκτησίας, με ειδήσεις και ρεπορτάζ σε οκτώ γλώσσες, μεταξύ αυτών και στα ελληνικά. Το διαφορετικό είναι πως όλο το περιεχόμενο της, κείμενα, ήχος, φωτογραφίες παράγεται από πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης. Τα κείμενα σε καμία περίπτωση δεν είναι «δημοσιογραφικά», περισσότερο θυμίζουν εκθέσεις Λυκείου ή παραπομπές της Wikipedia. Ωστόσο, πρόκειται για την πρώτη σοβαρή απόπειρα διακίνησης πανευρωπαϊκά ειδήσεων-ρεπορτάζ από άγνωστη πηγή, άρα και αμφίβολη, με «γραφιά» ένα bot.
Παρά τις προειδοποιήσεις από διεθνείς οργανισμούς και δημοσιογραφικές ενώσεις για την ανεξέλεγκτη είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή ειδήσεων, οι διεθνείς όμιλοι μίντια διαπραγματεύονται ήδη με τους κολοσσούς της Gafam (Google, Amazon, Facebook, Apple, Microsoft) την παραχώρηση του περιεχομένου τους, για να «εκπαιδευτούν» τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης με σκοπό την αυτόνομη παραγωγή πληροφοριών και ενημέρωσης.
Η πρόσφατη έρευνα του freedomhouse για την «ελευθερία στο διαδίκτυο» κατέληξε σε άκρως ανησυχητικά ευρήματα που αφορούν άμεσα και τη βιομηχανία της ενημέρωσης. Στην ήδη ελεγχόμενη και προπαγανδιστική πληροφόρηση στα μίντια, η χρήση των bots πολλαπλασιάζει τη λογοκρισία και τις πρακτικές φίμωσης από κυβερνήσεις και συμφέροντα. Παράλληλα, τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης ως εργαλείο παραγωγής στην πληροφόρηση «εκπαιδεύονται» από τους ελεγκτές τους και τα συμφέροντα που τα χρηματοδοτούν.
Στην έκθεση του freedomhouse καταγράφονται οι κίνδυνοι για την κατασταλτική δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης, την παραπληροφόρηση και τη λογοκρισία. Παρά «το νεαρό της ηλικίας» της, χρησιμοποιείται ήδη ευρέως από τις κυβερνήσεις για τη διάδοση ψευδών, παραπλανητικών ειδήσεων και πληροφοριών.
Οι πλέον ανησυχητικές καταγραφές αφορούν στη χειραγώγηση του συνόλου του περιεχομένου στα κοινωνικά ψηφιακά δίκτυα, στην παραγωγή και διακίνηση κατασκευασμένων ειδήσεων από «εξωτερικούς ιδιωτικούς συνεργάτες» κυβερνήσεων, καθώς και στην ταχύτατη μαζική κατασκευή deepfakes (συνθετικά Μέσα υπό ψηφιακή επεξεργασία για να αντικαταστήσουν πειστικά υπαρκτά πρόσωπα). Το παράδειγμα της «Team Jorge», εταιρείας με έδρα το Ισραήλ που όπως αποκάλυψε έρευνα από τους Forbidden Stories, Guardian και Haaretz, δημιουργεί αυτόματα κείμενο με βάση λέξεις-κλειδιά και στη συνέχεια το διακινεί μαζικά με ένα δίκτυο ψεύτικων λογαριασμών, είναι ενδεικτικό των νέων πρακτικών χειραγώγησης σε παγκόσμια κλίμακα.