Ένα χρόνο μετά τη στοχευμένη δολοφονία του δημοσιογράφου Γ.Καραϊβάζ οι οργανώσεις του Freedom Rapid Response (MFRR), απαιτούν μεγαλύτερη διαφάνεια για την έρευνα εξιχνίασης απαιτώντας από την ελληνική κυβέρνηση να φέρει τους υπαίτιους μπροστά στη δικαιοσύνη. Η ΕΣΗΕΑ επίσης έβγαλε ανακοίνωση δηλώνοντας πως δεν ξεχνά την υπόθεση και δεν έχει καμία ενημέρωση από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές για τις έρευνες. Οι διεθνείς οργανώσεις δηλώνουν πως δεν υπάρχει κανέα σημάδι προόδου και συνδέουν το γεγονός με την πρόσφατη έκθεση της (αν)ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Απαντούν επίσης έμμεσα στην κυβερνητική δικαιολογία πως “οι έρευνες είναι λεπτές” και για αυτό δεν δίνονται τα στοιχεία τους.
Η ανακοίνωση τους όπως αναρτήθηκε στη σελίδα του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (UPI)
Στις 9 Απριλίου 2021, ο Γ.Καραϊβάζ, ένας έμπειρος ρεπόρτερ που εργαζόταν για το τηλεοπτικό κανάλι STAR και διατηρούσε έναν ειδησεογραφικό ιστότοπο που εστιαζόταν στο έγκλημα και την αστυνόμευση,
δολοφονήθηκε από δύο άνδρες σε ένα σκούτερ έξω από το σπίτι του, το φως της ημέρας. Μετά τη δολοφονία, η αστυνομία είπε ότι το «επαγγελματικό» ύφος του χτυπήματος υποδηλώνει την εμπλοκή ομάδων οργανωμένου εγκλήματος, οι οποίες διέπραξαν μια σειρά από στοχευμένες δολοφονίες τα τελευταία χρόνια και τις οποίες ο Καραϊβάζ ήταν γνωστό ότι είχε ερευνήσει. Η δολοφονία του Karaivaz αντιπροσωπεύει ένα χαμηλό σημείο για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και έχει επιστήσει τη διεθνή προσοχή στα σημαντικά προβλήματα της χώρας με την ασφάλεια των δημοσιογράφων, πολλά από τα οποία επισημάνθηκαν στην πρόσφατη έκθεσή μας για την αποστολή του MFRR .
Κανένα σημάδι προόδου
Το ανησυχητικό είναι ότι τον τελευταίο χρόνο οι ελληνικές αρχές δεν έχουν ανακοινώσει καμία σημαντική πρόοδο στην έρευνα. Παρά τη συλλογή σημαντικών ποσοτήτων δεδομένων, πλάνα από κάμερες ασφαλείας και ιατροδικαστική ανάλυση, κανένας ύποπτος δεν έχει αναγνωριστεί δημόσια και δεν έχει γίνει καμία σύλληψη. Παρά τα πολλαπλά αιτήματα των εταίρων του MFRR και άλλων οργανώσεων για την ελευθερία του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης, οι πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της έρευνας κρατήθηκαν μυστικές, βασιζόμενες σε μια αδικαιολόγητα περιοριστική ερμηνεία του Ελληνικού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Σε αντίθεση με τις υποσχέσεις των αρχών, η πρόοδος στην έρευνα φαίνεται να είναι αργή.
Αν και αναγνωρίζουμε ότι η διερεύνηση της δολοφονίας απαιτεί ένα ορισμένο επίπεδο διακριτικότητας, τονίζουμε ότι η διαφάνεια και ο δημόσιος έλεγχος είναι ουσιαστικής σημασίας για την παρακολούθηση της προόδου και την πρόληψη της ατιμωρησίας. Δεδομένου του γεγονότος ότι η δολοφονία έλαβε χώρα πριν από ένα χρόνο χωρίς ορατή πρόοδο, προτρέπουμε τις αρχές να παράσχουν ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση αυτής της υπόθεσης, η οποία είναι θέμα υψηλού δημόσιου ενδιαφέροντος.
Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διασφάλιση της προστασίας, της ασφάλειας και της ενδυνάμωσης των δημοσιογράφων στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρει ότι «τα κράτη μέλη θα πρέπει να ερευνούν και να διώκουν όλες τις εγκληματικές πράξεις που διαπράττονται κατά δημοσιογράφων, είτε στο διαδίκτυο είτε εκτός διαδικτύου, με αμερόληπτο, ανεξάρτητο, αποτελεσματικό, διαφανές και έγκαιρα, αξιοποιώντας πλήρως την υφιστάμενη εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία – για να διασφαλιστεί η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και η ταχεία απονομή της δικαιοσύνης […] και να αποτραπεί η εμφάνιση μιας «κουλτούρας» ατιμωρησίας σχετικά με επιθέσεις κατά δημοσιογράφων». Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το 2016 σχετικά με την προστασία των δημοσιογράφων από αυτή την άποψη λέει ότι «Οι έρευνες για δολοφονίες, επιθέσεις και κακομεταχείριση πρέπει να είναι αποτελεσματικές και συνεπώς να σέβονται τις βασικές απαιτήσεις της επάρκειας, της πληρότητας, της αμεροληψίας και της ανεξαρτησίας, της ταχύτητας και του δημόσιου ελέγχου».
Αν και αυτή η έλλειψη διαφάνειας σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε τον βαθμό στον οποίο έχουν εκπληρωθεί οι συστάσεις σχετικά με μια αποτελεσματική έρευνα, είναι σαφές ότι η έλλειψη διαφάνειας συνεπάγεται ότι οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν ακολουθούνται επαρκώς επί του παρόντος.
Η αβεβαιότητα και η έλλειψη επικοινωνίας από την αστυνομία και την εισαγγελία έχουν ανατριχιαστικό αποτέλεσμα στο έργο άλλων δημοσιογράφων, κάτι που επιβεβαιώθηκε από την πρόσφατη έκθεση του MFRR για την ασφάλεια των δημοσιογράφων στην Ελλάδα. Όσο περισσότερο μένουν ατιμώρητες αυτού του είδους οι επιθέσεις, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος μακροπρόθεσμης ατιμωρησίας. Επιπλέον, άλλοι που σκέφτονται να φιμώσουν τους δημοσιογράφους είναι πιο πιθανό να δράσουν, καθώς βλέπουν ότι οι επιθέσεις στον Τύπο δεν έχουν συνέπειες.
Στην επέτειο ενός έτους από την άγρια δολοφονία του Γιώργου Καραϊβάζ, ανανεώνουμε την έκκλησή μας για τον εντοπισμό και τη δίωξη όλων των υπευθύνων. Θα συνεχίσουμε να τιμούμε τη μνήμη του Καραϊβάζ και να πιέζουμε για δικαιοσύνη τόσο για αυτόν όσο και για την οικογένειά του.
Υπογεγράφουν:
Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ελευθερία του Τύπου και των Μέσων Ενημέρωσης (ECPMF)
Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (IPI)
ΑΡΘΡΟ 19
Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (EFJ)
OBC Transeuropa (OBCT)
Free Press Unlimited (FPU)