Μετάφραση από γαλλικά ΜΜΕ από τον Τάσο Αναστασιάδη
Η ανακοίνωση της Εθνικής Ένωσης Δημοσιογράφων (SNJ-CGT) θέτει το ερώτημα: “Πολλοί συνάδελφοι πληγώθηκαν, εκ των οποίων δύο χτυπήθηκαν από χειροβομβίδες διασποράς στην Τουλούζη και ένας φωτογράφος του AFP χτυπήθηκε από την αστυνομία. Στο Παρίσι, η σύλληψη του Αλεξίς Κρανάν και του Γκασπάρ Γκλανζ αποτελεί νέο πλήγμα στην ελευθερία ενημέρωσης. Χρησιμοποιώντας την κατηγορία της “συμμετοχής σε ομαδοποίηση με στόχο τη διάπραξη βίας και καταστροφών”, η εξουσία προσπαθεί να εμποδίσει τους δημοσιογράφους στο να ενημερώνουν τους πολίτες αυτής της χώρας”.
Τα γεγονότα έχουν να κάνουν με την 23η μέρα δράσης των Κίτρινων Γιλέκων, το περασμένο Σάββατο, 20 Απριλίου.Όπως το εξηγεί ο συνάδελφος της France Television, Φερναντό Μαλβέρντ: «καθώς δεν δίνεται καμία πολιτική λύση απέναντι στην κοινωνική δυσαρέσκεια που εκφράζουν τα Κίτρινα Γιλέκα, δδίνεται απάντηση με τη βία και σήμερα πλέον και με το φίμωμα του τύπου. Γιατί αυτό είναι που ενοχλεί».
Από την αρχή του κινήματος, πολλοί ήταν οι δημοσιογράφοι και οι φωτορεπόρτερς που πληγώθηκαν ή και χτυπήθηκαν, μερικοί απλώς “παράπλευρα”, αλλά πολλοί με στόχο. Σύμφωνα με το συνάδελφο Νταβίντ, Ντυφρέζν, και με τις καταγραφές που έχει κάνει το Mediapart, συνολικά “76 δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερς έχουν εμποδιστεί στη δουλειά τους”.
Και όπως το εξηγεί η Κατρίν Μονέ, αρχισυντάκτρια στους Ρεπόρτερ χωρίς σύνορα (RSF) στη Le Monde, “από την αρχή του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων, ο αριθμός των επεισοδίων που είχαν για στόχο επαγγελματίες (ή και μη επαγγελματίες) δημοσιογράφους, που είχαν όλα τα διακριτικά “Press” πάνω τους, αυξάνονται συνεχώς.Η παρεμπόδιση των δημοσιογράφων περιορίζει de facto την αποτύπωση εικόνων από τα γεγονότα -γεγονότα που είναι κρίσιμου ενδιαφέροντος για το κοινό”.
Το Σάββατο, 20 Απριλίου, η κρατική επίθεση κατά της πληροφόρησης φαίνεται ότι ανέβηκε άλλο ένα σκαλοπάτι, με πιο χαρακτηριστικές τις δύο προσαγωγές και συλλήψεις δημοσιογράφων του Alexis Kraland και του Gaspard Glanz , και οι δύο στο Παρίσι.
Ο πρώτος συνελήφθη κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό του βορρά (Garre du Nord) και κρατήθηκε ώς την Κυριακή το πρωΐ, με την κατηγορία ότι διέθετε “αντικείμενο ενδεχόμενης χρήσης ως όπλο” (“arme par destination”), δηλαδή την κάμερά του,καθώς και “δακτυλική εξέγερση”. Κρατήθηκε στο αστυνομικό τμήμα ώς την Κυριακή το πρωί, χωρίς να τηρηθούν καν τα δικαιώματά του (δικηγόρος, κλπ.) και αφέθηκε ελεύθερος, καθώς η κατοχή “αντικειμένου ενδεχόμενης χρήσης ως όπλο” είναι ανύπαρκτο ως αδίκημα, ενώ δεν αποκλείεται η “δακτυλική εξέγερση” να μετατραπεί σε “συμμετοχή σε παράνομη διαδήλωση”.
Πιο χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση του, επίσης freelance και ιδρυτή του Taranis News, Γκασπάρ Γκλανζ, του οποίου η σύλληψη έχει καταγραφεί σε βιντεάκια, όπως του δημοσιογράφου Τιμπό Ιζορέ, όπου παρεπιπτόντος φαίνεται και η φυσική επίθεση και στον φωτορεπόρτερ Σασά Μπενιτά της Figaro. [Μπορεί να δει κανείς τη σύλληψή του σε ένα από αυτά τα βίντεο π.χ. στο https://t.co/Ak6z6MQbLP-του πετάνε πρώτα μια χειροβομβίδα στα πόδια, πηγαίνει να διαμαρτυρηθεί και μετά συλλαμβάνεται -στο ενδιάμεσο έχει κάνει και μια “χειρονομία” για την οποία μετά κατηγορείται επίσης].
Ο Γκασπάρ Γκλανζ κρατήθηκε για 48 ώρες και του απαγγέλθηκαν ως βασικές κατηγορίες η “συμμετοχή σε ομαδοποίηση με στόχο να ασκηθεί βία και καταστροφές” και “πλήγμα σε άτομο που κατέχει δημόσια εξουσία”.
Το πρώτο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης 1 έτους και πρόστιμο 15.000 ευρώ. Η σχετική νομοθεσία είχε υιοθετηθεί το 2010 από τον Νικολά Σαρκοζύ ενάντια σε όσους αντιδρούσαν. Όμως, όπως το εξήγησαν οι ίδιοι οι δικαστικοί στο Mediapart, είναι μια “κατηγορία όπου μπορείς να βάλεις τα πάντα. Γιατί, τη στιγμή που συλλαμβάνεται κάποιος, δεν έχει διαπράξει καμία παράβαση. Όλα είναι εν δυνάμει, είναι προληπτικά και, για αυτό, και καταχρηστικά”. Η μόνη τους πραγματική χρήση είναι το τελευταίο. Γιατί η κατηγορία αυτή χρησιμοποιείται συστηματικά και μάλιστα, πράγμα ακόμα πιο εντυπωσιακά, για ανθρώπους που δεν είναι σε ομάδες, αλλά ατομικά, όπως το εξηγεί ο δικηγόρος του Γκρανζ, Ραφαέλ Καμπφ. Η κατηγορία αυτή, ωστόσο, είναι σχεδόν πάντα μόνο για την προσαγωγή, με μέγιστο τις 24 ώρες, δηλαδή προληπτικά για παρεμπόδιση τόσο των διαδηλωτών όσο και δημοσιογράφων. Σχεδόν ποτέ δεν έχει συνέχεια -εκτός τώρα του Γκρανζ!
Όμως, φαίνεται πως ο Γκρανζ είναι στοχοποιημένος από την αστυνομία. Σύμφωνα με το ενημερωτικό σάιτ Reporterre, στο οποίο ο συνάδελφος έδινε ειδήσεις, ο δημοσιογράφος “καλύπτει από πολύ καιρό τις διαδηλώσεις και τις πράξεις της αστυνομίας, καθώς και τα ρεπορτάζ του για τη ζούγκλα του Καλέ. Η αστυνομία τον έχει βάλει στο στόχαστρο και ο αληθινός λόγος για αυτό είναι η ποιότητα των πληροφοριών του, που επέτρεψε σε πολύ κόσμο να συνειδητοποιήσει τον πολλαπλασιασμό της αστυνομικής βίας”.Έτσι, για παράδειγμα, μετά τα ρεπορτάζ του στο Καλέ και στις συνθήκες των μεταναστών εκεί, έμαθε ότι είναι φακελωμένος ως S (επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια!).
Ακόμα πιο επικίνδυνο: σύμφωνα με την L’Humanite, ο Γκρανζ είχε φιλμάρει, στις 19 Μαρτίου του 2017 στο Παρίσι, σε μια πορεία για τη δικαιοσύνη, ορισμένους αστυνομικούς που παρίσταναν τους δημοσιογράφους και, όταν, έτσι ξεσκεπάστηκαν, τα έβαλαν μαζί του (ο ένας τον χτύπησε). Αργότερα, στοχοποιήθηκε και από μια ομάδα στο facebook, με το όνομα “υπερασπιστές της αστυνομίας” με λόγια όπως: “Για να σκοτωθεί επειγόντως. Είμαστε ή όχι στη Γαλλία; Οι παλιοί θα είχαν ήδη πάρει τα όπλα τους”. “Η φάτσα αυτού του ηλίθιου να κυκλοφορήσει με λεφτά ως επικήρυξη σε όποιον τον διαλύσει”. Ή “δεν υπάρχει χαμένη σφαίρα για τον γιο αυτόν της πουτάνας”.
Ο Γκρανζ υποχρεούται ώς τον Οκτώβρη που θα γίνει η δίκη του, για περιοριστικούς όρους “να μην εμφανίζεται στις διαδηλώσεις του Σαββάτου, ούτε την Πρωτομαγιά”. Πέραν του επαγγελματικού προσωπικού πλήγματος, η εξουσία θα μπορέσει έτσι να γλυτώσει κάποιες πληροφορίες…
Στα γεγονότα επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων παρενέβη και φιλόσοφος Geoffroy de Lagasnerie: “Σήμερα τίθεται ανοιχτά το ζήτημα της ανεξαρτησίας του τύπου. Γιατί αυτό που συνέβη στον Γκασπάρ Γκλανζ και στον Αλεχίς Κραλάν, δείχνει πως οι δημοσιογράφοι ζουν με την απειλή της σύλληψης και μόνο από το γεγονός ότι ασκούν το επάγγελμά τους και, εξαιτίας αυτού, βρίσκεται σε μια διαδήλωση. Ο δημοσιογράφος δεν μπορεί να δουλέψει παρά μόνο εάν η αστυνομία δεν τον συλλαμβάνει. Πράγμα που σημαίνει ότι η αστυνομία είναι που αποφασίζει ποιός θα παράγει τις εικόνες και ποιός όχι, τί θα πει και τί όχι, ποιός μπορεί να δουλέψει και ποιός όχι. Αυτό είναι φανερό πως πλήττει την κριτική άσκηση της δουλειάς του δημοσιογράφου, ιδιαίτερα σε ότι αφορά στις αστυνομικές πρακτικές”.