Γράφει ο Λουκάς Καρνής στη σελίδα του εδώ
Στα πληκτρολόγια, ο τίτλος γράφεται σχεδόν μόνος του:
[Γάζα: Σοκαρισμένα Reuters και Associated Press για τον θάνατο συνεργατών τους μετά τα ισραηλινά πλήγματα
Ο συντάκτης κάνει ανάρτηση, βάζει ταγκς, τίτλο για να χτυπήσει σε SEO μιλιταρισμό, τρίβει τα μάτια του από την κούραση, καφές που θα μπορούσε να είναι στάχτη. Συνειδητοποιεί (φευγαλέα, πρέπει να κάνει επόμενη ανάρτηση, γρήγορα, πιο γρήγορα) ότι το σοκ είναι privilege, γυαλιστερό iPhone σε βρώμικο τραπέζι.
Σοκ είναι πολυτέλεια των newsroom.
Στα γραφεία του Reuters οι οθόνες δείχνουν φωτογραφίες από τον ουρανό που ανοίγει στα δύο. Κανείς δεν μιλάει. Το AP ανεβάζει την ανακοίνωση: «Είμαστε βαθιά σοκαρισμένοι από την απώλεια των συναδέλφων μας».
Copy-paste, σε corporate τόνο. Ένα δελτίο σαν νεκρολογία χωρίς δάκρυ.Αν οι νεκροί δεν φορούσαν γιλέκο με το logo, αν ήταν απλά άλλοι δύο ανώνυμοι Παλαιστίνιοι, θα έγραφε κανείς κάτι για σοκ; Μπα. Θα ήταν μια ακόμη πνιγμένη είδηση στην ουρά του feed, κάτω από άρθρα για τις τιμές του πετρελαίου και το γάμο ενός τράπερ στην αθηναική Ριβιέρα. Ο συντάκτης σημειώνει στο notepad, πρόχειρα κάποιες λέξεις. Υποκρισία, ενοχή. συνένοχοι.
Κανείς δεν του το ζήτησε, κανείς δεν θα το δει. Αλλά ο ίδιος ξέρει ότι η λέξη σοκ είναι ύβρις.
Τα πρακτορεία λένε ότι σοκαρίστηκαν. Τώρα, μετά από μήνες, χρόνια, δεκαετίες εικόνων καμένων νοσοκομείων, παιδιών σε φορεία, διαμελισμένων δρόμων. Σοκαρίστηκαν όχι από το ίδιο το θέαμα. Όχι από το σώμα που γίνεται στάχτη. Αλλά επειδή αυτή τη φορά το σώμα φορούσε το σήμα τους. Ένα γιλέκο με τυπωμένο PRESS.
Αυτό είναι το σοκ, όχι ο θάνατος. Η ταύτιση σοκάρει. Η συνειδητοποίηση ότι το αίμα ανήκει σε κάποιον από το σμήνος τους.
Και ξαφνικά το ρεπορτάζ γίνεται προσωπικό. Η καταστροφή έχει τώρα διεύθυνση email, γραφείο, κάρτα εισόδου σε newsroom. Δεν είναι πια ανώνυμοι άνθρωποι, μα ένα όνομα που συνδέεται με τους servers του Reuters, με τα data banks του Associated Press.
Σοκ, λέξη σαν φίλτρο, σαν να λέει: Μην κοιτάξετε πολύ βαθιά, αρκεί που εμείς σοκαριστήκαμε για εσάς. Η υποκρισία διαρρέει σαν ηλεκτρικό ρεύμα που τρίζει μέσα σε καμένη πρίζα.
Αν τα πρακτορεία σοκαρίστηκαν, τι πρέπει να νιώσουν οι Παλαιστίνιοι της γενοκτονίας; Οι κάτοικοι της ισοπεδωμένης Γάζας που βλέπουν το σπίτι τους να εξαφανίζεται σε ένα frame 720p, τραβηγμένο από drone; Αλλά αυτοί έχουν εξαντλήσει εδώ και καιρό τα αποθέματα σοκ. Δεν υπάρχει «έκπληξη» πια. Μόνο θάνατος, καθημερινά.
Η δημοσιογραφία συχνά παίζει με τον καθρέφτη. Αν δεν αντανακλάται το δικό της πρόσωπο, δεν υπάρχει συμβάν. Αν όμως μια ρουκέτα σκίσει τον ουρανό και σκοτώσει έναν από τους «δικούς της», τότε το σύστημα κατεβάζει ταχύτητες, κάνει θόρυβο, φωνάζει. Γιατί ο κόσμος ξαφνικά θυμίζει στους επαγγελματίες των ειδήσεων ότι είναι ευάλωτοι κι αυτοί. Όχι θεατές, αλλά υλικό.
Το σοκ είναι ομολογία ενοχής. Το σοκ είναι παραδοχή ότι όλοι οι άλλοι θάνατοι ήταν οικείοι, σχεδόν αποδεκτοί. Το σοκ είναι marketing.
Και οι τίτλοι μένουν εκεί, με γράμματα παχιά, να υποκρίνονται ότι δεν γνώριζαν.
Reuters και Associated Press δήλωσαν «σοκαρισμένα» από τον θάνατο συνεργατών τους στα ισραηλινά πλήγματα. Η λέξη είναι αυτή: σοκ. Όχι θάνατος, όχι γενοκτονία, όχι σφαγή αμάχων. Σοκ, γιατί αυτή τη φορά το αίμα ακούμπησε τις δικές τους αίθουσες σύνταξης. Όταν θάβονται παιδιά, όταν οι μάνες σκάβουν με τα νύχια στα ερείπια, δεν υπάρχει σοκ· υπάρχει απλά «σύγκρουση».
Όταν πέφτουν οι δικοί τους, τότε ξαφνικά το λεξιλόγιο αποκτά συναίσθημα.
Η Γάζα δεν σοκάρεται. Ζει σε μόνιμη κατάσταση μετά το σοκ. Δεν έχει πια δάκρυα, έχει μόνο χώμα και σκόνη. Το σοκ είναι προνόμιο εκείνων που μπορούν να αποστασιοποιηθούν, να βάλουν λεζάντες, να επιλέξουν φωτογραφίες για το αρχείο.
Η υποκρισία τους είναι ότι θυμούνται την ανθρώπινη διάσταση μόνο όταν κοιτάζουν τον δικό τους καθρέφτη.
Η είδηση δεν είναι ότι σκοτώθηκαν συνεργάτες.
Η είδηση είναι ότι ο παγκόσμιος Τύπος παραδέχτηκε άθελά του το πιο βρώμικο μυστικό του: ότι κάποιες ζωές μετράνε περισσότερο από άλλες. Και αυτή η παραδοχή, όσο κι αν την κρύψουν, δεν ξεπλένεται.
Η Γάζα είναι βιομηχανία του σοκ. Αυτό έγινε. Αυτό τη θέλουν οι IDF.
Οι τελευταίοι θάνατοι από συνεργάτες των πρακτορείων έχει copyright. Ενεργοποιείται επιλεκτικά. Όταν πέφτουν οι δικές τους κάμερες, όταν σπάνε οι δικοί τους φακοί, όταν οι δικοί τους freelancers δεν επιστρέφουν στο δωμάτιο του ξενοδοχείου είναι σοκ.
Μέχρι τότε, οι τίτλοι κυλούν με τη γνωστή αποστειρωμένη γλώσσα: «παράπλευρες απώλειες», «αναπόφευκτες συγκρούσεις», «σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς».
Ολόκληρες γενιές στην Παλαιστίνη θάβονται κάτω από προβλεπόμενες, ισορροπημένες, τάχα μου μετρημένες, ψύχραιμες ειδήσεις, ευλογημένα δελτία τύπου που δεν θίιγουν τους εγκληματίες πολέμου.
Το Reuters και το AP δεν σοκάρονται από το αίμα των παιδιών που δεν είχαν press vest. Αυτά είναι υλικό αρχείου. Φωτογραφίες που γεμίζουν σελίδες, που πουλιούνται σε συνδρομές, που βολεύουν στην αφήγηση του «μακρινού πολέμου».
Μια βιομηχανία εικόνων που καταναλώνει τον θάνατο σαν πρώτη ύλη, μέχρι να χρειαστεί να πενθήσει τα δικά της μέλη — τότε θυμάται να φωνάξει.
Η υποκρισία σε breaking news μορφή.
Τα πρακτορεία παριστάνουν τους αθώους θεατές όσο η Γάζα ξυπνάει κάθε μέρα μέσα στο μετά. Μετά τον βομβαρδισμό, μετά τον θάνατο, μετά το θρήνο, μετά τη σιωπή.
Εμείς τρεφόμαστε με λέξεις μιας γλώσσας-μασκαρά, φτιαγμένη να κρύβει τον θάνατο.
Το σοκ τους δεν είναι δικό μας.
Το σοκ τους είναι άλλοθι.
Κι αν κάτι πρέπει να γραφτεί, είναι μόνο αυτό:
Η δημοσιογραφία που σοκάρεται μόνο όταν πεθαίνουν οι δικοί της, δεν είναι δημοσιογραφία. Είναι συνένοχος.