Τεχεράνη
Γράφει η Orly Noy**
Πριν από περισσότερα από 46 χρόνια, έφυγα από το Ιράν ως εννιάχρονη μαζί με την οικογένειά μου. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου το πέρασα στο Ισραήλ, όπου δημιουργήσαμε οικογένεια και μεγαλώσαμε τις κόρες μας – όμως το Ιράν παρέμεινε πάντα η πατρίδα μου. Από τον Οκτώβριο του 2023 έχω δει αμέτρητες εικόνες ανδρών, γυναικών και παιδιών δίπλα στα κατεστραμμένα σπίτια τους· οι κραυγές τους έχουν χαραχτεί στη μνήμη μου. Μα όταν τώρα βλέπω εικόνες από το Ιράν ύστερα από τις ισραηλινές επιθέσεις και ακούω φωνές στα περσικά, τη μητρική μου γλώσσα, η κατάρρευση μέσα μου έχει άλλη γεύση. Η σκέψη ότι αυτή η καταστροφή προέρχεται από τη χώρα της οποίας την υπηκοότητα φέρω, είναι αβάσταχτη.
Εδώ και δεκαετίες η ισραηλινή κοινωνία έπειθε τον εαυτό της ότι μπορεί να υπάρξει σε αυτήν την περιοχή ενώ ταυτόχρονα περιφρονεί βαθιά τους γείτονές της – σκοτώνοντας αυθαίρετα, όποτε και όπως τη βολεύει, στηριζόμενη αποκλειστικά στη γυμνή βία. Εδώ και σχεδόν 80 χρόνια ο «απόλυτος θρίαμβος» φαίνεται να είναι προ των πυλών: Να νικήσουμε τους Παλαιστινίους, να εξαλείψουμε τη Χαμάς, να συντρίψουμε τον Λίβανο, να καταστρέψουμε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν – και τότε ο παράδεισος θα είναι δικός μας.
Μα αυτές οι αποκαλούμενες «νίκες» αποδείχθηκαν πάντα Πύρρειες. Η καθεμία βύθιζε βαθύτερα το Ισραήλ στην απομόνωση, την απειλή και το μίσος. Η Νάκμπα του 1948 γέννησε την άλυτη προσφυγική κρίση και έβαλε τα θεμέλια για το καθεστώς απαρτχάιντ. Η νίκη του 1967 γέννησε την κατοχή που τροφοδοτεί τη συνεχή παλαιστινιακή αντίσταση. Ο πόλεμος που ξέσπασε τον Οκτώβριο του 2023 εξελίχθηκε σε γενοκτονία, μετατρέποντας το Ισραήλ σε παγκόσμιο παρία.
Ο ισραηλινός στρατός – η καρδιά αυτού του συστήματος – μετατράπηκε σε άμυαλο όπλο μαζικής εξόντωσης. Συντηρεί τον μύθο του μέσα σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε νάρκωση, μέσω θεαματικών παραστάσεων: εκρηκτικά σε σελίδες αναζήτησης στις λιβανέζικες αγορές, βάσεις drone στην καρδιά των εχθρικών εδαφών. Υπό την καθοδήγηση μιας γενοκτονικής κυβέρνησης, μπλέκεται σε πολέμους δίχως διέξοδο.
Για χρόνια, το Ισραήλ πίστευε κάτω από το ξόρκι αυτής της «παντοδυναμίας» ότι είναι άτρωτο.
Η λατρεία του στρατού και η αλαζονική περιφρόνηση των γειτόνων έθρεψαν την ψευδαίσθηση ότι ποτέ δεν θα πληρώσουμε τίμημα. Μέχρι που η 7η Οκτωβρίου – έστω και για μια στιγμή – έσπασε αυτή τη φούσκα. Αλλά αντί να αδράξει την ευκαιρία για αυτοκριτική, η κοινωνία παραδόθηκε στην εκδίκηση. Διότι μόνο μέσω της σφαγής ο κόσμος απέκτησε ξανά νόημα: Το Ισραήλ σκοτώνει, οι Παλαιστίνιοι πεθαίνουν. Η τάξη αποκαταστάθηκε.
Γι’ αυτό οι εικόνες των βομβαρδισμένων πόλεων Ραμάτ Γκαν, Ρισόν ΛεΤσιόν, Μπατ Γιαμ, Τελ Αβίβ και Ταμρά είναι τόσο ανατριχιαστικές. Θυμίζουν ανατριχιαστικά τη Γάζα: απανθρακωμένα κουφάρια, σύννεφα σκόνης, σωροί από συντρίμμια, παιδικά παιχνίδια στα χέρια των διασωστών. Για μια σύντομη στιγμή θρυμματίζεται η συλλογική μας ψευδαίσθηση της άτρωτης ύπαρξης. Θύματα και από τις δύο πλευρές – 13 Ισραηλινοί, τουλάχιστον 128 Ιρανοί – δείχνουν το ανθρώπινο κόστος αυτής της κλιμάκωσης, παρόλο που δεν αγγίζει τη χαοτική καταστροφή της Γάζας.
Υπήρξε μια εποχή που οι Εβραίοι ηγέτες κατανοούσαν ότι η επιβίωσή μας στην περιοχή δεν μπορεί να βασίζεται σε φαντασιώσεις παντοδυναμίας. Ο εκλιπών βουλευτής Γιόσι Σαρίδ θυμόταν τα λόγια του Γιτζάκ Ράμπιν: «Ένας λαός που επί 50 χρόνια επιδεικνύει τη μυϊκή του δύναμη – κάποτε αυτοί οι μύες θα κουραστούν». Ο Ράμπιν ήξερε: Η ζωή μόνο με το σπαθί, αντίθετα από τις απειλές του Νετανιάχου, δεν είναι βιώσιμη επιλογή.
Σήμερα τέτοιες φωνές δεν υπάρχουν πια
Όταν η σιωνιστική αριστερά πανηγυρίζει για την παράφρονα επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, δείχνει την τυφλή της πίστη στον στρατό ως αιώνιο προστάτη – όσο κι αν απομονωνόμαστε όλο και περισσότερο στην περιοχή.
«Ένας ισχυρός λαός, ένας αποφασισμένος στρατός, ένα ανθεκτικό μέτωπο εσωτερικού. Έτσι νικήσαμε πάντα, έτσι νικάμε και τώρα», έγραψε ο Γιαΐρ Γκολάν του Δημοκρατικού Κόμματος (συγχώνευση της Μέρετς και του Εργατικού Κόμματος) μετά την επίθεση. Η συναγωνίστριά του Ναάμα Λαζιμί ευχαρίστησε «τις υπερσύγχρονες μυστικές υπηρεσίες, τους ηρωικούς πιλότους, τα αμυντικά μας συστήματα».
Με αυτήν την έννοια, η φαντασίωση της αήττητης στρατιωτικής υπεροχής είναι ακόμη πιο βαθιά ριζωμένη στη σιωνιστική αριστερά απ’ ό,τι στη δεξιά. Ενώ η δεξιά απαντά στις ανασφάλειές της με εξόντωση και εθνοκάθαρση – αυτό είναι το τελικό της σχέδιο –, η κεντροαριστερά επενδύει σχεδόν απόλυτα την πίστη της στις φαινομενικά απεριόριστες δυνατότητες του στρατού. Χωρίς αμφιβολία, η εβραϊκή κεντροαριστερά στο Ισραήλ λατρεύει τον στρατό με πολύ πιο φλογερό τρόπο από τη δεξιά, η οποία τον βλέπει απλώς ως εργαλείο υλοποίησης της καταστροφικής της ιδεολογίας.
Εμείς οι Ισραηλινοί πρέπει να κατανοήσουμε: Δεν είμαστε άτρωτοι.
Ένας λαός του οποίου η ύπαρξη εξαρτάται αποκλειστικά από στρατιωτική ισχύ, είναι καταδικασμένος να βυθιστεί στα πιο σκοτεινά βάθη της καταστροφής – και τελικά της ήττας. Αν δεν έχουμε διδαχθεί αυτό το θεμελιώδες μάθημα από τα δύο τελευταία χρόνια, πόσο μάλλον από τα τελευταία ογδόντα, τότε είμαστε πραγματικά χαμένοι. Όχι εξαιτίας του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν ή της παλαιστινιακής αντίστασης, αλλά εξαιτίας της τυφλής, αλαζονικής ύβρεως που κρατά ολόκληρο το έθνος σε ομηρία.
—
** Η Orly Noy είναι αρχισυντάκτρια του Local Call, πολιτική ακτιβίστρια και μεταφράστρια περσικής ποίησης και πρόζας. Είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της B’Tselem και μέλος του πολιτικού κόμματος Balad. Στα γραπτά της εξερευνά τις τομές της ταυτότητάς της ως Μιζραχί Εβραία, αριστερή φεμινίστρια, γυναίκα και προσωρινή μετανάστρια σε μια χώρα αιώνιων μεταναστών – και τον διαρκή διάλογο μεταξύ αυτών των όψεων.
Μετάφραση-Πηγή: Γιώργος Πάλλης