Μ
ατίνα Παπαχριστούδη στο ΠΡΙΝ του Σαββατοκύριακου
Μετά από οκτώ χρόνια, είδαμε τηλεμαχία πολιτικών αρχηγών. Όχι ακριβώς πολιτική μάχη, βέβαια, καθώς οι όροι της καθορίζονται από τα ίδια τα πολιτικά κόμματα, τα οποία συναινούν και στους δημοσιογράφους που θα θέσουν τις ερωτήσεις. Καθορίστηκαν συγκεκριμένες θεματικές ενότητες, στις οποίες επίσης συμφώνησαν όλα τα μετέχοντα στην τηλεμαχία, πολιτικά κόμματα.
Η απόπειρα του ΣΥΡΙΖΑ να έρθουν αντιμέτωποι οι Αλέξης Τσίπρας και Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μια απόλυτη εφαρμογή του αμερικάνικου μοντέλου τηλεμαχίας ανάμεσα σε δυο αρχηγούς-προϊόντα του πολιτικού συστήματος, κατέληξε στο κενό, με την άρνηση του αρχηγού της ΝΔ. Έτσι, ο Μητσοτάκης συμμετείχε για πρώτη φορά σε τηλεμαχία με τους άλλους πέντε πολιτικούς αρχηγούς, καθώς το 2019 δεν πραγματοποιήθηκε λόγω ασυμφωνίας ανάμεσα στα κόμματα.
Για την ιστορία και μόνο, η πρώτη τηλεμαχία στη χώρα μας πραγματοποιήθηκε το 1996, με βάση το αμερικάνικο μοντέλο: Οι δυο τότε αρχηγοί ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, Κώστας Σημίτης και Μιλιτάδης Έβερτ, είχαν δύο λεπτά να απαντήσουν στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Το 2000 πραγματοποιήθηκε μια ακόμη παρόμοια διαδικασία, αυτή τη φορά ανάμεσα σε Κ. Σημίτη και Κ. Καραμανλή.
Φέτος, όλα τα κόμματα συμφώνησαν στο μοντέλο που υιοθετήθηκε μετά το 2004, πολιτικοί μονόλογοι των αρχηγών, χωρίς δυνατότητα άλλων ερωτήσεων και διευκρινίσεων. Απορρίφθηκε η πρόταση των τηλεοπτικών δημοσιογράφων να θέσουν μια ελεύθερη ερώτηση στο τέλος, όπως και η σκέψη να υποβάλλει κάθε αρχηγός ερώτηση προς άλλο αρχηγό.
Η υποβολή ερώτησης από τους αρχηγούς έγινε μόνο μία φορά. Εξυπηρετεί τους όρους τηλεοπτικοποίησης της πολιτικής επικοινωνίας και κυρίως το αμερικάνικο μοντέλο που έχει αντιγράψει η ιδιωτική τηλεόραση στη χώρα μας. Η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε για πρώτη και τελευταία φορά το 2009, την εποχή του «λεφτά υπάρχουν», αλλά και του «μαζί τα φάγαμε». Την κρίσιμη εκείνη χρονιά πραγματοποιήθηκαν δύο τηλεμαχίες. Η πρώτη ανάμεσα σε όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και η δεύτερη ανάμεσα σε Κώστα Καραμανλή και Γιώργο Παπανδρέου.
Το 2012 debate δεν πραγματοποιήθηκε. Έτσι η τελευταία αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών, πριν την 10η Μαίου, έγινε το 2015. Αξίζει να σημειώσουμε πως στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 πραγματοποιήθηκαν δυο debate, ένα με τους επτά πολιτικούς αρχηγούς και ένα ανάμεσα σε Αλέξη Τσίπρα και Ευάγγελο Μεϊμαράκη.
Το debate επανήλθε μετά 8 χρόνια την περασμένη Τετάρτη. Απέναντι στο στενό πλαίσιο των έξι πολιτικών μονολόγων, η τηλεόραση με πρωταγωνίστρια την κρατική υπηρεσία ενημέρωσης του μεγάρου Μαξίμου, την ΕΡΤ, έστησε ένα τηλε-σόου έξω και μέσα στο ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Με εκατοντάδες κάμερες, εξέδρες και ντρόουν να παρακολουθούν και να καταγράφουν κάθε κίνηση μέσα και έξω από το ραδιομέγαρο.
Εν τω μεταξύ το κόστος της τηλεοπτικής προβολής ανέβηκε κι άλλο. Έφθασε πλέον τα 6.250.000 ευρώ για τα έξι κόμματα του Κοινοβουλίου και την Πλεύση Ελευθερίας. Πρόκειται για το δωρεάν τηλεοπτικό χρόνο που δίνει η κρατική, ιδιωτική και συνδρομητική τηλεόραση ανάλογα με τα ποσοστά τηλεθέασης και ανάλογα με τα ποσοστά των πολιτικών κομμάτων. Τα υπόλοιπα κόμματα έχουν μόνο ένα 10λεπτο σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
Η δωρεάν πολιτική διαφήμιση είναι αυτή που σφραγίζει τους δεσμούς του πολιτικού συστήματος με την ιδιωτική τηλεόραση που έχει αναχθεί στο κύριο μέσο της πολιτικής επικοινωνίας μετά το 1995. Μέρος σε αυτή την άτυπη συμφωνία είναι και το debate που μεταδίδεται από όλους τους σταθμούς ελεύθερης λήψης. Εξαίρεση φέτος υπήρξε από το Mega στο οποίο δεν μεταδόθηκε λόγω αγώνα ποδοσφαίρου.