ΜΜΕ: Μια νεκρή… δεοντολογία στο τραπέζι τους
Της Ματίνας Παπαχριστούδη στο ΠΡΙΝ της Κυριακής
Ποιον τρόπο επέλεξαν τα αστικά ΜΜΕ και η πλειοψηφία των δημοσιογράφων να εκθέσουν το ρατσιστικό παραλήρημά τους στην υπόθεση του νεκρού 11μηνου βρέφους; Τον συνηθισμένο των ελληνικών μίντια: Είτε να επιρρίψουν το ανάθεμα στον ένα συγκεκριμένο ιατροδικαστή για τις δηλώσεις του — στον οποίο, φυσικά, οι ίδιοι έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας, αγνοώντας την άλλη πλευρά, χωρίς να αναφέρουν καν πως υπάρχει άλλη πλευρά. Είτε να ξεχάσουν το θέμα, υποβιβάζοντάς το σε μονόστηλο. Διαπιστώνουμε, έτσι, για πολλοστή φορά, πως οι δημοσιογράφοι διατηρούν νεκρή τη δεοντολογία του επαγγέλματός τους, αρνούμενοι να θέσουν το ζήτημα, να ζητήσουν μια συγγνώμη, να ασχοληθούν με το λάθος τους, αν έστω δεχθούμε πως «παρασύρθηκαν» από έναν ιατροδικαστή. Ο κανιβαλισμός Μέσων και συντακτών, η παραβίαση ακόμη και των πιο απλών κανόνων δεοντολογίας αλλά και γενικών πανανθρώπινων αξιών, επιχειρείται να κρυφτεί πάλι κάτω από το χαλί.
Όπως συνέβη τόσες φορές στο παρελθόν. Από την επιλογή του πρώην Mega να παρουσιάσει παραποιημένο βίντεο της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ως την άκριτη υιοθέτηση και διακίνηση των επιχειρημάτων του Λοβέρδου στην υπόθεση των οροθετικών γυναικών αλλά και τη στάση σχεδόν όλων των καναλιών στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Σε καμία από τις γνωστές και λιγότερο γνωστές υποθέσεις δεν ζητήθηκε μια συγγνώμη.
Γιατί, όμως, οι δημοσιογράφοι δυσκολεύονται να ζητήσουν συγγνώμη; Επειδή η δεοντολογία, εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια, έχει συνειδητά αποκοπεί από το επάγγελμα, ακόμα και στην απλή υιοθέτηση κανόνων αυτοδέσμευσης, τους οποίους προβλέπουν οι δεκάδες νόμοι για τη λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών. Επειδή η ΕΣΗΕΑ εσκεμμένα εξαιρεί από τη δράση της την τήρηση των βασικών αρχών δεοντολογίας, υποκρινόμενη πως ο έλεγχός τους άπτεται μόνο των πειθαρχικών συμβουλίων. Επειδή ποτέ η δεοντολογία και οι βασικές αρχές του επαγγέλματος –ουδετερότητα, αποστασιοποίηση, έλεγχος των πληφοροριών, παράθεση της αντίθετης άποψης, σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή και τη διαφορετικότητα, προστασία των θυμάτων, σεβασμός στο τεκμήριο αθωότητας– δεν απαιτήθηκαν από τους εκδότες, τους ιδιοκτήτες, τους μιντιάρχες και γενικώς τους ολιγάρχες.
Για μια ακόμη φορά λίγοι δημοσιογράφοι φρόντισαν να υπερασπίσουν το επάγγελμα και την τιμή του. Με μια αναλυτική και εμπεριστατωμένη τοποθέτηση, 5 εκπρόσωποι στο Μεικτό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ ζητούν την παραπομπή 11 «συναδέλφων» στο πειθαρχικό συμβούλιο με την κατηγορία της πλήρους διαστρέβλωσης γεγονότων και της διάδοσης αισθημάτων μίσους σε βάρος της οικογένειας του νεκρού βρέφους.
Προφανώς αυτό δεν αρκεί. Είναι μια αρχή, ωστόσο, για να ανοίξει επιτέλους η συζήτηση στον δημοσιογραφικό κλάδο, αναφορικά με την τήρηση των βασικών αρχών δεοντολογίας. Αφορά δε –όσο και αν το αποφεύγει η πλειοψηφία– και το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ, το οποίο συχνά-πυκνά διακηρύσσει την υποστήριξή του σε εκδότες και μεγαλοδημοσιογράφους σε ανοιχτές υποθέσεις τους με την πολιτική εξουσία, αλλά ποτέ δεν ζητά ευθύνες από αυτούς.