Διαβάσαμε το νέο βιβλίο του πληροφοριοδότη δημοσίου συμφέροντος Έντουαρντ Σνόουντεν και ακολουθήσαμε τα βήματά του σε ένα από τα πολλά πόστα από τα οποία υπηρέτησε τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών. Στη Γενεύη γνωρίσαμε μια φωλιά κατασκόπων στην καρδιά της Ευρώπης.
Του Άρη Χατζηστεφάνου, αναδημοσίευση από info-war.gr
Στην πτήση από τις ΗΠΑ προς τη Γενεύη, όπου θα εργαζόταν για λογαριασμό των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, ο Σνόουντεν πήρε μαζί του μόνο δύο αρχεία σε ηλεκτρονική μορφή: το ένα περιελάμβανε το βιβλίο «Φρανκενστάιν», της Μαίρη Σέλεϊ, οι ιστορίες του οποίου διαδραματίζονται στην πόλη, και το δεύτερο είχε τις Συμβάσεις της Γενεύης. Σύντομα κατάλαβε ότι οι εργοδότες του ήταν βγαλμένοι από το πρώτο αρχείο και η αποστολή που θα του ανέθεταν ήταν να καταστρατηγεί το δεύτερο.
Πριν από μερικές ημέρες ένας οπαδός του Σνόουντεν πήρε το νέο του βιβλίο «Το μεγάλο φακέλωμα» και το τοποθέτησε στα χέρια ενός αγάλματος του τέρατος του Φρανκενστάιν, στην πλατεία Plainpalais της Γενεύης. Η πόλη στην οποία ανδρώθηκε ως κατάσκοπος, του έστελνε τους χαιρετισμούς της.
Έντουαρντ Σνόουντεν
«Να λες ότι δεν σε απασχολεί η προστασία των προσωπικών σου δεδομένων γιατί δεν έχεις τίποτα να κρύψεις είναι σαν να λες ότι δεν σε ενδιαφέρει η ελευθερία του λόγου γιατί δεν έχεις τίποτα να πεις»
Εμείς πάλι προτιμήσαμε να ξεκινήσουμε τον περίπατό μας από τη γειτονιά του Quai du Seujet, όπου η αμερικανική πρεσβεία τού είχε νοικιάσει ένα «αχανές» διαμέρισμα. Μπορείς και σήμερα να τον φανταστείς να κοιτάζει τις όχθες του Ροδανού ποταμού. Ίσως, μάλιστα, τα βράδια να πέρναγε και αυτός τη γέφυρα για μια μπίρα στην κατάληψη του «Usine» – ένα από τα εναλλακτικά στέκια της πόλης και μια «παραφωνία» στη χώρα των ατσαλάκωτων διπλωματών και τραπεζιτών.
Ο Σνόουντεν δεν είχε βέβαια την παραμικρή αμφιβολία για τα πραγματικά χαρακτηριστικά της πόλης στην οποία υπηρετούσε: είναι, έλεγε, η «εκλεπτυσμένη πρωτεύουσα του Παλαιού Κόσμου της τραπεζικής», εκεί όπου η Ε.Ε. συναντά τα διεθνή δίκτυα οπτικών ινών «και όπου ρίχνουν τη σκιά τους στρατηγικοί δορυφόροι τηλεπικοινωνιών». Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της ελβετικής εφημερίδας «Neue Zürcher Zeitung», το οποίο επικαλείται πηγές από τις ελβετικές μυστικές υπηρεσίες, η Γενεύη έχει μετατραπεί και πάλι σε ένα πανευρωπαϊκό κέντρο συνάντησης κατασκόπων – όπως τον παλιό «καλό» καιρό του Α΄ και του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Φυσικά, το επίκεντρο της κατασκοπευτικής δραστηριότητας βρίσκεται στις εγκαταστάσεις της αμερικανικής πρεσβείας – στρατηγικά τοποθετημένης δίπλα στα κτίρια του οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. «Νομίζεις ότι θα μας καταλάβουν εάν στείλουμε ένα στικάκι με ιό για να χακάρουμε υπολογιστές αντιπροσώπων του ΟΗΕ;», είχε ρωτήσει μια μέρα τον Σνόουντεν ο επικεφαλής επιχειρήσεων της CIA. «Δεν πίστευα ότι θα τους καταλάβαιναν και δεν τους κατάλαβαν», σημειώνει σήμερα στο βιβλίο του ο διάσημος whistleblower.
Στα ίδια γραφεία της αμερικανικής πρεσβείας κατέληξε την ίδια περίοδο και ένας σκληρός δίσκος με στοιχεία συνδρομητών της εταιρείας κινητής τηλεφωνίας Swisscom, τον οποίο είχε πουλήσει στους Αμερικανούς κάποιο διεφθαρμένο στέλεχός της. Όταν το περιεχόμενο του σκληρού είχε πλέον μεταδοθεί στα κεντρικά γραφεία στις ΗΠΑ, ο Σνόουντεν ανέλαβε να καθαρίσει τον σκληρό από κάθε στοιχείο.
Μέσα από αυτό το κτίριο ο Σνόουντεν θα παρακολουθήσει (και θα συμβάλει) στη μετατροπή του γραφείου της CIA στη Γενεύη σε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα διεθνών παρακολουθήσεων στον πλανήτη. Παράλληλα, όμως, θα συμμετάσχει για πρώτη και τελευταία φορά σε μια επιχείρηση HUMINT (human intelligence), όπου τον πρώτο λόγο έχουν οι πράκτορες παλαιάς κοπής, που αποσπούν πληροφορίες μέσα από προσωπικές επαφές με τα θύματά τους.
Σε ένα από τα πολλά πάρτι που διοργανώνει η πρεσβεία σε πολυτελή καφέ στις όχθες της λίμνης της Γενεύης, θα εντοπίσει ένα στέλεχος σαουδαραβικής τράπεζας, το οποίο θα μπορούσε να προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες. Στη συνέχεια ένας πράκτορας της CIA αναλαμβάνει να τον μεθύσει και αφού τον δει να μπαίνει στο αυτοκίνητό του, καλεί την αστυνομία να τον συλλάβει.
Όσοι έχουν οδηγήσει έστω και μία ώρα στη Γενεύη γνωρίζουν ότι τα πρόστιμα (το ύψος των οποίων εξαρτάται από το εισόδημά σου) όχι μόνο οδηγούν σε αφαίρεση διπλώματος, αλλά μπορούν να τσακίσουν ψυχολογικά και οικονομικά ακόμη και τους πιο σκληραγωγημένους αστούς. Και έτσι ο πράκτορας της CIA ανέλαβε, «φιλικά», να μεταφέρει κάθε πρωί τον Σαουδάραβα τραπεζίτη με το δικό του αυτοκίνητο.
Αυτές οι επιχειρήσεις, όμως, αποτελούσαν «κατασκοπευτική αρχαιολογία» για τις ικανότητες του Σνόουντεν. Στη Γενεύη βρέθηκε στην πρώτη γραμμή εφαρμογής νέων τεχνικών κυβερνο-κατασκοπίας, τις οποίες εφάρμοζε σε πειραματικό επίπεδο η Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας NSA.
Στις όχθες της λίμνης της Γενεύης, όπου κάθε καλοκαίρι πραγματοποιείται το φαντασμαγορικό φεστιβάλ πυροτεχνημάτων Fêtes de Genève, γνώρισε τους ανθρώπους της SCS (Special Collection Service) – μια κοινοπραξία της CIA με την NSA που επιτρέπει στις αμερικανικές πρεσβείες να παρακολουθούν ξένες διπλωματικές αποστολές και κυβερνήσεις. «Την επόμενη φορά που θέλεις πληροφορίες για κάποιον μην παιδεύεσαι», του είπαν, «απλώς στείλε μας το e-mail του και θα αναλάβουμε εμείς τα υπόλοιπα».
Ίσως να ήταν πιο επιφυλακτικοί αν γνώριζαν ότι ο νεαρός «σπασίκλας» που χάζευε τα πυροτεχνήματα, λίγα χρόνια αργότερα θα ξεσκέπαζε τον μεγαλύτερο μηχανισμό παρακολουθήσεων στην ανθρώπινη ιστορία. Οι «Φρανκενστάιν» της CIA και της NSA είχαν μόλις δημιουργήσει το δικό τους ανεξέλεγκτο «τέρας» – έναν από τους μεγαλύτερους ήρωες του 21ου αιώνα.
«Το μεγάλο φακέλωμα» (εκδόσεις Ψυχογιός)
Μέσα από μια προσωπική και συναρπαστική αφήγηση ο Σνόουντεν εισέρχεται στην ουσία του προβλήματος των κοινωνιών συνεχούς παρακολούθησης.