Η Οδηγία Copyright της Ε.Ε ενάντια στο Διαδίκτυο ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία από το Ευρωκοινοβούλιο και με τη “βοήθεια” της Ελλάδας κα των κυβερνητικών Ευρωβουλευτών. Η νέα Οδηγία περιέχει διατάξεις που απειλούν σοβαρά το διαδίκτυο και δημιουργούν τις συνθήκες για τον έλεγχο του μέσω της λογοκρισίας. Συνολικά 19 χώρες ψήφισαν υπέρ, 6 κατά και 3 απουσιάζαν. Η ελληνική κυβέρνηση υπερψήφισε , παρά τις τοποθετήσεις των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ όταν η Οδηγία πέρασε από το Ευρωκοινοβούλιο.
Και τι γίνεται ΄τωρα, θα ρωτήσει κάποιος. Αντί απάντησης αναδημοσιεύουμε μέρος της συνέντευξης της Julia Reda η οποία εξελέγη με το κόμμα των Πειρατών και ανήκει τώρα στην Ομάδα των Πρασίνων, Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία και είναι από τους ανθρώπους που πρωτοστάτησαν στην αντίσταση στην Οδηγία για τα Πνευματικά Δικαιώματα στο the press project.
_Ποιες είναι οι πρώτες συνέπειες αυτής της απόφασης, που θα νιώσουν οι Ευρωπαίοι πολίτες; Θα μπορούσατε να μας δώσετε ένα παράδειγμα που να περιλαμβάνει έναν κοινό χρήστη του διαδικτύου και ένα με μικρές επιχειρήσεις;
Τα πιο αμφιλεγόμενα άρθρα της Οδηγίας είναι το Άρθρο 15 (το πρώην Άρθρο 11) και το Άρθρο 17 (το πρώην Άρθρο 13). Και τα δύο θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο για τους απλούς χρήστες, όσο και για τις επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους. Αρχικά, όσον αφορά τον απλό χρήστη του διαδικτύου, και τα δύο άρθρα επηρεάζουν τις βασικές ελευθερίες έκφρασής μας και πρόσβασής μας στην πληροφορία, ενώ οι συνέπειες του Άρθρου 17 ίσως επίσης να επεκτείνονται και στο δικαιωμά μας στην ιδιωτικότητα. Με άλλα λόγια, οι ειδήσεις θα είναι δημόσια διαθέσιμες μόνο αν το επιτρέπουν τα αδειοδοτικά πλαίσια ανάμεσα στα ειδησεογραφικά πρακτορεία και τις πλατφόρμες, ενώ οι πληροφορίες και τα δεδομένα θα ανεβαίνουν στο διαδίκτυο αφού πρώτα υποστούν αυτόματο φιλτράρισμα και προκύψει ότι δεν παραβιάζουν τις κοινές άδειες. Αυτό σημαίνει ότι οι πληροφορίες θα μπλοκάρονται εξαρχής μόνο και μόνο επειδή μπορεί να υπάρχει μια υποψία για το αν αυτές περιλαμβάνουν κάτι παράνομο στο περιεχόμενό τους. Αν το περιεχόμενο είναι όντως νόμιμο, ο χρήστης θα μπορεί να προβεί σε ένσταση και αποκλειστικά η πλατφόρμα θα μπορεί να κρίνει αν έχει δίκιο ο χρήστης ή οχι.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις επίσης θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις δυσανάλογες συνέπειες αυτής της οδηγίας. Αρχικά, σχετικά με το Άρθρο 15, ως απόρροια της ελευθερίας τους να διεξάγουν συναλλαγές, οι πλατφόρμες δεν είναι υποχρεωμένες να βγάλουν άδειες. Οπότε οι μικροεκδότες ενδεχομένως να μην μπορούν να πουλήσουν τις άδειές τους στις μεγάλες πλατφόρμες, γι’ αυτό θα πρέπει είτε να παραδώσουν τις άδειές τους, είτε να συμφωνήσουν σε άδικες γι’ αυτούς ρυθμίσεις.
Παρομοίως, οι μικρές πλατφόρμες μπορεί να μην έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν άδειες από μεγαλύτερους εκδότες ούτε από εταιρείες που συλλέγουν τα πνευματικά δικαιώματα αυτών των εκδοτών. Σαν αποτέλεσμα, δεν θα μπορούν να είναι ανταγωνιστικοί στη σχετική αγορά.
Επιπλέον, αναφορικά με το Άρθρο 17, για ακόμα μία φορά, οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις μπορεί να βρεθούν στη θέση να μην μπορούν να διαθέσουν τα οικονομικά μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό προκειμένου να αποκτήσουν άδειες για όλο το περιεχόμενό τους ή για να εμποδίσουν περιεχόμενο που παραβιάζει τους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας από την πλατφόρμα τους, εφόσον θα απαιτείται να έχουν τα μέσα για να αγοράσουν ή να φτιάξουν οι ίδιοι την τεχνολογία που θα το κάνει αυτό επαρκώς.
_Οι κολοσσοί του διαδικτύου ισχυρίζονται ότι αυτή η απόφαση αντιβαίνει στα οικονομικά τους συμφέροντα. Η Google έχει τοποθετηθεί κριτικά μέσω της Youtube και υποστηρίζει την καμπάνια #saveyourinternet.
Οι υποστηρικτές της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα επικαλούνται αυτή τη στάση για να δείξουν ότι υπηρετεί το συμφέρον των πολλών. Ωστόσο έχει φανεί πέρα από κάθε αμφιβολία ότι οι κολοσσοί του διαδικτύου θα ωφεληθούν οικονομικά και θα εδραιώσουν την ισχύ τους ακόμη περισσότερο. Πώς θα εξηγούσατε αυτό το ζήτημα στον κόσμο που προσπαθεί να κατανοήσει όλους αυτούς τους αντιφατικούς ισχυρισμούς;
Βεβαίως και καταλαβαίνω την απόγνωση που γεννά αυτή η σύγχυση. Δυσtυχώς, είναι όντως ένα παράδοξο και κάθε προσπάθεια να βγάλει κανείς άκρη μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση.
Όπως αναφέρατε ήδη, οι υποστηρικτές των άρθρων 15 και 17 ισχυρίζονταν ότι μέσα από αυτές τις προβλέψεις μπορούν να θέσουν περιορισμούς στις μεγάλες πλατφόρμες και να τις υποχρεώσουν να πληρώνουν γι’ αυτά που κερδίζουν.
Από την άλλη, αυτές οι πλατφόρμες έχουν τέτοια δύναμη στην αγορά που μπορούν πολύ εύκολα να να μην επηρεαστούν από τον καινούργιο νόμο. Για παράδειγμα, στη Γερμανία και την Ισπανία, ένας νόμος παρόμοιος με το άρθρο 15 δεν εμπόδισε την Google από το να εξασφαλίζει ελεύθερη άδεια από τους εκδότες.
Στη Γερμανία, η Google εξασφάλισε ελεύθερες άδειες από τους εκδότες, ενώ στην Ισπανία η Googlenews έκλεισε, μειώνοντας την παρουσία των αντίστοιχων εκδοτών που είχαν τα δικαιώματα.
Ακόμη περισσότερο, σε ό,τι αφορά το Άρθρο 17, είπαμε ήδη παραπάνω τι κάνουν τέτοιες μεγάλες πλατφόρμες και ότι θα έχουν την απαραίτητη οικονομική δυνατότητα προκειμένου να ανταποκριθούν στις ευθύνες που προκύπτουν, δηλαδή την απόκτηση αδειών από τους μεγάλους κατόχους πνευματικών δικαιωμάτων και την ανάπτυξη φίλτρων.
Φυσικά τώρα θα έχουν μία ακόμη πηγή εισοδημάτων μέσω των τεχνολογιών που θα μπορούν να πουλήσουν σε αυτούς που δεν έχουν τις απαραίτητες υποδομές σε επίπεδο οικονομίας ή ανθρώπινου δυναμικού.
Το γεγονός ότι μπορούν να το κάνουν αυτό δεν σημαίνει ότι είναι θετικοί απέναντι σε έναν νόμο που καθιστά αυτές τις ευθύνες υποχρεωτικές.
Για παράδειγμα, η Google χρησιμοποιούσε ήδη το ContentID στο Youtube. Ωστόσο, το έκαναν αυτό βασισμένοι στους όρους χρήσης.
Συνεπώς αυτή η αντίδραση απέναντι στον καινούργιο νόμο δεν είναι εντελώς άσχετη. Αυτό που θα πρέπει να καταστεί σαφές ωστόσο είναι ότι οι λόγοι πίσω από αυτή την εναντίωση από τις μεγάλες πλατφόρμες ή από την κοινωνία των πολιτών είναι εντελώς διαφορετικοί. Οι πρώτοι αγωνίζονται για τη θέση τους στην αγορά και οι δεύτεροι για τα ανθρώπινα δικαιώματα!
Και για το νέο “τρομονόμο” στην Ε.Ε
_ Το ευρωκοινοβούλιο θα ψηφίσει τον Απρίλιο την οδηγία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, για την πρόληψη της «διασποράς τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο». α) Είναι δυνατόν να γίνει αυτό; β) Πώς θα επηρεάσει το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου;
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι εξαιρετικά προβληματική, καθώς απαιτεί όλες οι ιστοσελίδες όπου οι χρήστες μπορούν να αναρτήσουν δημόσια υλικό (συμπεριλαμβανομένων των blog που δέχονται σχόλια, των φόρουμ ή της Wikipedia) να πρέπει να διαγραφούν το τρομοκρατικό περιεχόμενο, αν έχουν ειδοποιηθεί από τις αρχές, μέσα σε μία ώρα. Επίσης δίνει στις αρχές την εξουσία να επιβάλλουν στους εκδότες ιστοσελίδων να χρησιμοποιούν φίλτρα ανάρτησης περιεχομένου, προκειμένου να εμποδίσουν την ανάρτηση τρομοκρατικού περιεχομένου. Το ευρωκοινοβούλιο πρόκειται να ψηφίσει τη θέση του για την οδηγία την ερχόμενη εβδομάδα.
Η αρμόδια επιτροπή δικαιωμάτων έχει βελτιώσει την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς έχει αφαιρέσει την υποχρεωτική χρήση των φίλτρων ανάρτησης από τη διατύπωση, ωστόσο έχει παραμείνει το πολύ σύντομο διάστημα της προθεσμίας της μίας ώρας για την διαγραφή του τρομοκρατικού περιεχομένου. Αυτό συνιστά απειλή, ιδίως για τις μικρές εταιρείες και τις ιδιωτικές ιστοσελίδες που δεν διαθέτουν τον χρόνο και τους πόρους για να μπορούν να επικοινωνούν μαζί τους οι αρχές όλο το εικοσιτετράωρο και τα σαββατοκύριακα προκειμένου να διαγράφουν το τρομοκρατικό περιεχόμενο μέσα σε μία ώρα εφόσον λάβουν μία τέτοια εντολή διαγραφής.
Το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα ήταν ότι πολλές μικρές ιστοσελίδες θα κλείσουν και θα μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε μεγάλες πλατφόρμες, αντικαθιστώντας για παράδειγμα μία ανεξάρτητη πλατφόρμα συζήτησης με ένα group στο Facebook, διότι τότε το Facebook θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για τη διαγραφή του τρομοκρατικού περιεχομένου. Ο κανονισμός λοιπόν αυτός θα ενισχύσει τη θέση που έχουν στην αγορά οι τεράστιες εμπορικές πλατφόρμες και θα μειώσει την ποικιλομορφία των καναλιών της επικοινωνίας στο διαδίκτυο. Η ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου μπορεί και τώρα να αλλάξει τη θέση της Επιτροπής για τα κοινωνικά δικαιώματα κατά την τελική ψήφιση – προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Ο στόχος μας θα είναι να απαλλαγούμε από την προθεσμία της μίας ώρας και να αντικατασταθεί με μία πιο εύλογη υποχρέωση διαγραφής του τρομοκρατικού περιεχομένου χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, λαμβάνοντας υπόψιν το μέγεθος και τους πόρους της πλατφόρμας που φιλοξενεί το σχόλιο. Την ίδια στιγμή θα χρειαστεί να βεβαιωθούμε ότι τα υποχρεωτικά φίλτρα ανάρτησης δεν θα επανεισαχθούν μέσω τροπολογιών.
Μετά και την ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το «τι γίνεται τώρα», η ευρωβουλεύτής απαντάει ότι «Έτσι, υπάρχει η ελπίδα ότι τα κράτη-μέλη θα επιλέξουν να εφαρμόσουν τον νόμο με έναν τέτοιο τρόπο που βλάπτει όσο το δυνατόν λιγότερο τους χρήστες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι συλλογικότητες της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να επαγρυπνούν, να αγωνιστούν για να μειώσουν τη βλάβη από την εθνική εφαρμογή της οδηγίας, φροντίζοντας ταυτοχρόνως να σεβαστούν σημαντικές εξαιρέσεις στην πνευματική ιδιοκτησία, όπως στην εκπαίδευση. Η βιομηχανία της διασκέδασης δεν θα σταματήσει το lobbying μετά την υιοθέτηση της Οδηγίας και θα στρέψουν τις προσπάθειές τους σε εθνικό επίπεδο, όπου θα είναι σημαντικό να υπάρχει μια ρητή εναντίωση στις απαιτήσεις τους για αυστηρότερα πνευματικά δικαιώματα».
Ολόκληρη η συνέντευξη, που δημοσιεύτηκε στο «ένθετο» περιοδικό του TPP, «ΖΗΝ» τη διαβάζετε εδώ