Το Mega ήταν οι σειρές του, όχι το τοξικό δελτίο των 20.00
Η τεχνολογία αλλάζει διαρκώς. Αδύνατον να προβλέψεις. Ίσως οι εφημερίδες γίνουν κάτι σαν τα βινύλια που επιστρέφουν με κάποια γοητεία. Στην Ελλάδα χρειάζονται όμως πολύ δουλειά, από την αρχή.
Aπό την ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ για τη Lifo
Για τα ελληνικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, από καταβολής τους βουτηγμένα στην ασάφεια, κυρίως αναφορικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους και τις (πολιτικές – επιχειρηματικές) προθέσεις των ιδιοκτητών τους, δεν μπορείς να μιλήσεις σοβαρά ή έστω με ειλικρίνεια με πολλούς και δη με δημοσιογράφους, πόσω μάλλον που να καλύπτουν το ρεπορτάζ media. Για παράδειγμα, 7 χρόνια πριν, μιλώντας με συνάδελφο και τολμώντας να αναφέρω ότι τα πράγματα με το Alter δεν φαίνεται να βαίνουν καλώς, η αντίδραση ήταν τουλάχιστον γραφική. «Μα, τι λες εκεί; Είσαι σοβαρή;», ήταν η απάντηση, η οποία επεκτάθηκε σε μακροσκελέστατο άρθρο για τους περισσότερους από 5 λόγους που «δεν-γίνεται-να-κλείσει-το-Alter». Η Ιστορία προφανώς και δεν κοντοστάθηκε στο εν λόγω άρθρο, στρογγυλεμένο και φλύαρο, όπως συνήθως γράφονται στην Ελλάδα τα κείμενα που αφορούν την πορεία των media, το Alter έκλεισε και μαζί με το κλείσιμο του «Ελεύθερου Τύπου», σηματοδότησε την αρχή του τέλους των ελληνικών Μέσων, όπως τα γνωρίζουμε τουλάχιστον.
Ο Βασίλης Κουφόπουλος καλύπτει αυτό το ακανθώδες ρεπορτάζ τα τελευταία 24 χρόνια, με συνέπεια και bullets. Οι «Τυπολογίες», η στήλη του στην εφημερίδα Παρόν, που διαθέτει και τη δική της αυτόνομη παρουσία στο διαδίκτυο, όλα αυτά τα χρόνια καταγράφει τις παλινωδίες σε εφημερίδες, τηλεόραση, ραδιόφωνο, διαδίκτυο, όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά, όσο το δυνατόν λιγότερο φλύαρα και κυρίως ξεκάθαρα.
Να ακόμη ένα default του συγκεκριμένου ρεπορτάζ: η γενίκευση, η θολότητα, το περίπου. Αβεβαιότητα υπάρχει ούτως ή άλλως. Οπότε όταν η ερώτηση είναι συγκεκριμένη, η απάντηση είναι “ακριβώς”. Περίπου, όπως στην κουβέντα που ακολουθεί με τον δημοσιογράφο για το Mega, για το μέλλον του ΔΟΛ, τα λουκέτα, για το τι πραγματικά έκανε πριν από λίγους μήνες ο Νίκος Παππάς με τις τηλεοπτικές άδειες και για το νέο media-κό περιβάλλον που διαμορφώνεται (;) στην Ελλάδα μετά απ’ όλα αυτά.
— Με τα media να έχουν βρεθεί εδώ που βρέθηκαν, μπορούμε να πούμε ότι το τέλος του Alter ήταν μία προειδοποίηση γι’ αυτό που ερχόταν στα ελληνικά Μέσα;
Να θυμίσω ότι πριν το Alter, ήταν το αιφνιδιαστικό κλείσιμο του «Ελεύθερου Τύπου», μιας ιστορικής εφημερίδας για την παράταξη της Νέας Δημοκρατίας και του ραδιοφωνικού σταθμού City. Η οικογένεια Αγγελοπούλου διαπίστωσε πως ο λογαριασμός δεν έβγαινε. Ελάχιστοι τότε -μιλάμε για το 2009- αντιλήφθηκαν πως ήταν η προειδοποίηση για το τσουνάμι που ερχόταν στα media.
— Κι από εκεί στο φετινό φιάσκο των τηλεοπτικών αδειών. Έχουμε καταλήξει γιατί συνέβη όλο αυτό;
Νομίζω πως υπάρχουν επιχειρηματίες που προσπαθούν να ροκανίσουν χρόνο για να διατηρήσουν την υφιστάμενη θέση τους και το καθεστώς της κλειστής αγοράς. Στόχος είναι η ρύθμιση του τοπίου, προς όφελός τους, με μια άλλη κυβέρνηση που μπορεί να έρθει εντός διετίας. Γενικά, η βασική θέση είναι πως «δεν υπάρχουν πια άδειες», επαναλαμβάνοντας τα λάθη του παρελθόντος. Η δημοσιογραφία στην Ελλάδα έχει ισοπεδωθεί. Γιατί να μας εμπιστευτούν; Ο κλάδος έχει κάνει ακρότητες, αλλά αυτό που δεν καταλαβαίνει ο κόσμος που πανηγυρίζει, αν πανηγυρίζει, είναι πως υπάρχουν και πραγματικοί εργαζόμενοι στα μέσα πέρα «από τα montblanc της ενημέρωσης».
— Νίκος Παπάς: Παράγων καλών προθέσεων με ελλιπή γνώση γύρω από την κατάσταση στα ελληνικά media ή ενήμερος, αλλά με υπερβολική αυτοπεποίθηση;
Η κυβέρνηση απέτυχε στην πρώτη της προσπάθεια να χορηγήσει τις άδειες, έχοντας απέναντί της την «αόρατη» συμμαχία της Νέας Δημοκρατίας με τους εκπροσώπους 4 μελών της Ένωσης Ιδιωτικών Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας. Η Νέα Δημοκρατία δεν συναινούσε στη συγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, έχοντας διαπράξει το κολοσσιαίο σφάλμα να μη χορηγήσει εκείνη τις άδειες. Η στάση αυτή «υπάκουε» στη λογική της ΕΙΤΗΣΕΕ που τότε, έλεγε επίσης λανθασμένα, πως δεν υπάρχουν άδειες. Ο Νίκος Παππάς, έχασε τον πρώτο γύρο της αναμέτρησης, ίσως, επειδή δεν εκτίμησε σωστά το μέγεθος της ισχύος του αντιπάλου. Οι προηγούμενοι υπουργοί απλώς υπέγραφαν την παράταση ενός αντισυνταγματικού καθεστώτος. Και ένας που είχε διαφωνήσει, ο Τηλέμαχος Χυτήρης επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου. Το ρίσκο να χορηγήσει τις άδειες η Γενική Γραμματεία και όχι το ΕΣΡ ήταν υψηλό. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (σ.σ.: απόφαση Ολομέλειας 95/2017) είναι οριακό, επαναλαμβάνοντας τις θέσεις του περί αντισυνταγματικότητας. Αρμόδια Αρχή, όπως ξέραμε είναι το ΕΣΡ και οι σταθμοί δεν έχουν πλέον νόμιμο δικαίωμα εκπομπής.
— Η περίπτωση του Mega; Είχαμε να κάνουμε με μια ιστορία πολιτικής εκδικητικότητας, εξέλιξης που βόλευε τους επιχειρηματίες – μετόχους, όλα μαζί, τι;
Είναι τραγικοί οι χειρισμοί των μετόχων στην υπόθεση Mega. Εμπιστεύτηκαν τους λάθος ανθρώπους στη διοίκηση και δεν έβαλαν χρήματα στην επιχείρηση τους. Οι τράπεζες όμως έχουν το κλειδί και βολεύονται από την κατάσταση. Τα δελτία ειδήσεων τους ήταν «τοξικά» και δημιούργησαν αποστροφή στην κοινωνία. Οι υπερτιμημένοι και καλοπληρωμένοι δημοσιογράφοι εγκατέλειψαν πρώτοι το κανάλι. Η δύναμή τους ήταν οι σειρές που γύριζε το MEGA και όχι τα όσα έλεγαν κάθε βράδυ στις 8.00. Πόση άγρια χαρά για το (πιθανότατο) λουκέτο στο Mega;
— Το γεγονός ότι το κανάλι απειλείται ξεκάθαρα πλέον με «μαύρο» για οφειλή του που, ωστόσο, εξυπηρετείται, πώς ερμηνεύεται παράλληλα με τη σιωπή της πλευράς Μπόμπολα;
Η απειλή για «μαύρο» είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης με τη Digea. Στο επίκεντρο το μερίδιο σε τηλεθέαση και τα έσοδα που συγκεντρώνει χωρίς νέο πρόγραμμα. Είναι περίπου 38 εκατομμύρια ευρώ για τα οποία γίνεται η μάχη.
— Επειδή αναφέρετε τη Digea, αν κάποιος έπρεπε να εξηγήσει με απλά λόγια τι συμβαίνει μ’ αυτή την επιχείρηση στον καταναλωτή, τι θα του έλεγε; Δεν τα έχει εξηγήσει όλα «η οικογένεια Κλικλίκου»;
Η χάρη της επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, έφτασε ως το Υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων…
— Τι ακριβώς κάνει το ΕΣΡ αυτή την περίοδο;
Το ΕΣΡ κάνει διαβούλευση για τις άδειες. Θα δούμε.
— Οι αντιδράσεις οι σχετικές με την πρόταση του δικού σας ονόματος για μέλος της ανεξάρτητης αρχής θεωρείτε ότι αφορούσαν αποκλειστικώς την ιδιότητα σας;
Στη δική μου περίπτωση ομόφωνα, τα κόμματα ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να απορρίψουν την υποψηφιότητα μου, που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης. Δεν υπήρξε συναίνεση στο πρόσωπό μου σε εκείνη τη φάση.
–Κεφάλαιο ΕΡΤ. Στην παρούσα φάση μιλάμε για κρατική ή δημόσια τηλεόραση;
Η ΕΡΤ θα είναι πάντα κρατική, μέχρι νεοτέρας. Το Internet με τα social media καταπίνουν τα πάντα σε ένα ωκεανό παραπληροφόρησης. Η εφημερίδα πάντοτε παρείχε τη δικλείδα ασφαλείας του έλεγχου των πληροφοριών. Στην Ελλάδα, οι εκδότες παραδόθηκαν στα μαγαζιά φασόν των πρώην υπαλλήλων τους που κάνουν τη δουλειά τους, κλέβοντας ύλη, χωρίς να διατρέχουν κανένα κίνδυνο. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, με την κάθετη πτώση κυκλοφορίας των εφημερίδων και της αξιοπιστίας τους, δεν υπάρχει στις μεγάλες χώρες της Ευρώπης. 2.5.2016 10 εξαιρετικά άβολα δεδομένα από την πρόσφατη ιστορία της ΕΡΤ
— Ποιες είναι οι πραγματικές επιπτώσεις στην αγορά από την αποσύνθεση του Mega κι από τον (καθόλου) ξαφνικό θάνατο του ΔΟΛ;
Η κατάρρευση -αν έρθει- μπορεί να είναι πολύ μεγάλη. Ο ΔΟΛ, από τη χρυσή εποχή του χρηματιστηρίου συμμετέχει σε πολλές επιχειρήσεις. Θα δούμε τι θα γίνει με την ειδική εκκαθάριση.
— Υπάρχει περίπτωση από την πτώση του ΔΟΛ να προκύψει κάτι σαν την «Εφ.Συν» από τα «Νέα» αυτή τη φορά; Και πόσο βιώσιμο μπορεί να είναι;
Είναι απόφαση των εργαζομένων το αν θα γίνει. Τεράστιο ρίσκο και αγώνας. Αν έρθει ως κρυμμένο εργοδοτικό σχήμα, μάλλον θα αποτύχει.
— Σε ό,τι αφορά τους χειρισμούς Ψυχάρη, πού εντοπίζονται λάθη ουσίας, τουλάχιστον την τελευταία πενταετία; Στη μη έγκαιρη αντιμετώπιση του προβλήματος του δανεισμού και στην απόρριψη όλων των προτάσεων συνεργασίας στις επαφές που είχε με επιχειρηματίες. Επίσης, δεν αντιμετώπισε την υποβάθμιση του δημοσιογραφικού προϊόντος. Στη δική μου περίπτωση ομόφωνα, τα κόμματα ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να απορρίψουν την υποψηφιότητα μου, που ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης. Δεν υπήρξε συναίνεση στο πρόσωπό μου σε εκείνη τη φάση.
— Μιλώντας περί υποβάθμισης, θεωρείτε ότι στην κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα τελευταία χρόνια οι εφημερίδες συνέβαλε και η διαδικτυακή «έκρηξη», και η αδυναμία των δημοσιογράφων να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα;
Σύνθετη κατάσταση. Το Internet με τα social media καταπίνουν τα πάντα σε ένα ωκεανό παραπληροφόρησης. Η εφημερίδα πάντοτε παρείχε τη δικλείδα ασφαλείας του έλεγχου των πληροφοριών. Στην Ελλάδα, οι εκδότες παραδόθηκαν στα μαγαζιά φασόν των πρώην υπαλλήλων τους που κάνουν τη δουλειά τους, κλέβοντας ύλη, χωρίς να διατρέχουν κανένα κίνδυνο. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα, με την κάθετη πτώση κυκλοφορίας των εφημερίδων και της αξιοπιστίας τους, δεν υπάρχει στις μεγάλες χώρες της Ευρώπης.
— Τι επιτρέπει την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα media επιχειρηματιών, επί της ουσίας ασύνδετων με τον χώρο (Σαββίδης, Μαρινάκης, Καλογρίτσας κ.λπ.). Τι έχει να περιμένει η αγορά από τα νέα επιχειρηματικά ονόματα που σταδιακά εισέρχονται στον χώρο των media; Η οικογένεια Καλογρίτσα είχε πάντοτε μια μικρή παρουσία στα media. Χρηματοδοτώντας στις αρχές του ’90 την εφημερίδα «Πρώτη» και το περιοδικό «Επτάμιση» στη συνέχεια με εκδοτικό οίκο και εταιρεία δημοσκοπήσεων. Για τον Ιβάν Σαββίδη, φαίνεται να είναι αποτελεσματικός σε ό,τι αναλαμβάνει.
—Δεν είναι λίγο οξύμωρο μία κυβέρνηση να ευαγγελίζεται ότι θέλει να επαναφέρει την τάξη στο media-κό τοπίο, τη στιγμή που τα δικά της Μέσα καταρρέουν; Εξηγείται κάπως αυτό από το ρεπορτάζ;
Στ’ αλήθεια οξύμωρο. Δεν έχω απάντηση.
— Τι είναι εκείνο που λείπει από την Ελλάδα και καταδικάζει τα ΜΜΕ της σε μόνιμη επισφάλεια;
Η απόφαση των ισχυρών επιχειρηματιών να ασχοληθούν με τη δουλειά τους. Έγιναν εκδότες, επειδή είχαν άλλες βλέψεις, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων.
— Πώς εξηγείτε τη χαρά του κόσμου κάθε φορά που γίνεται είδηση το λουκέτο σε Μέσο Ενημέρωσης;
Η δημοσιογραφία στην Ελλάδα έχει ισοπεδωθεί. Γιατί να μας εμπιστευτούν;
Ο κλάδος έχει κάνει ακρότητες, αλλά αυτό που δεν καταλαβαίνει ο κόσμος που πανηγυρίζει, αν πανηγυρίζει, είναι πως υπάρχουν και πραγματικοί εργαζόμενοι στα μέσα πέρα «από τα montblanc της ενημέρωσης».
— Γιατί πολλές από τις ειδήσεις του συγκεκριμένου ρεπορτάζ γράφονται υπό τη μορφή κουίζ;
Δεν λες ότι γράφονται και έτσι;
— Πόσο δύσκολο είναι για τον δημοσιογράφο που καλύπτει media να αναπτυχθεί διάλεκτος που και θα τα λέει όλα, αλλά και δεν θα βρεθεί σε δύσκολη θέση. Επίσης, μπορεί κανείς να γράψει για τα του οίκου του;
Είναι ναρκοπέδιο. Προσπαθούμε να τα γράψουμε για όλα. Προσωπικά έχω γράψει ρεπορτάζ και για ΜΜΕ στα οποία είχα εργαστεί και υπήρξαν συγκρούσεις. Οι απειλές πάντως ήταν για τα πεπραγμένα προηγούμενων ετών στην ΕΡΤ.
—Πώς βλέπετε τα ελληνικά media σε 10 χρόνια από τώρα;
Εδώ ο κλάδος δεν βλέπει, καλά, καλά τον επόμενο μήνα… Για τον ΔΟΛ ζητούμενο είναι το πρώτο 15νθήμερο του Μαρτίου. Η τεχνολογία αλλάζει διαρκώς. Αδύνατον να προβλέψεις. Ίσως οι εφημερίδες γίνουν κάτι σαν τα βινύλια που επιστρέφουν με κάποια γοητεία. Στην Ελλάδα χρειάζονται όμως πολύ δουλειά, από την αρχή.