Ενόψει καβγά στη Βουλή για tv άδειες ας θυμηθούμε την ιστορία Digea

Ακούσαμε έκπληκτοι είναι η αλήθεια τον κύριο Αθανάσιο Κανάτα, δημιουργό του ψηφιακού χάρτη στο πρόσφατο συνέδριο της Infocom να «ξεσκονίζει» κυριολεκτικά την ΚΥΑ 42800/2012 με την οποία καθορίζεται ουσιαστικά το ψηφιακό τοπίο τα επόμενα χρόνια. Το πόσο σημαντικός είναι ο χάρτης καταδεικνύεται από το γεγονός ότι από τις αρχές του 2013 αρχίζει η εφαρμογή με αλλεπάλληλα switch off μετά από συμφωνία σε χρονοδιάγραμμα με τους Πάροχους δικτύου της Digea, της ΕΡΤ, της Nova και τους μικρότερους Πάροχους περιφερειακών σταθμών. Σύμφωνα με όσα ακούσαμε η ομαλή ψηφιακή μετάβαση απειλείται. Άμεσα και αμετάκλητα. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος σε πολλές περιοχές της χώρας να ζήσουμε «μαύρη οθόνη». Το γιατί και το πως μας το εξηγεί ο καθηγητής κ. Αθανάσιος Κανάτας με τον οποίο είχαμε μια διαφωτιστική συζήτηση.

– Digital TVInfo: Στην ομιλία σας στο συνέδριο της Infocom «Σχεδίαση Δικτύων DTV: Η Ελληνική Περίπτωση» σχεδόν καταγγείλατε το νέο ψηφιακό χάρτη. Κι όμως είστε εσείς που τον φτιάξατε.

Aθανάσιος Κανάτας: «Δεν τον κατήγγειλα. Επεσήμανα τα προβλήματα που έχει η ΚΥΑ. Και δεν είναι ο χάρτης που παραδώσαμε εμείς. Είναι ένας διαφορετικός χάρτης! Εμείς αναλάβαμε με την ομάδα μας να βγάλουμε ένα καλό λειτουργικό ψηφιακό χάρτη. Το κάναμε σε χρόνο ρεκόρ, μέσα σε έξι μήνες. Θέλαμε να μην προκύπτουν προβλήματα, τον αντιμετωπίσαμε υπό το πρίσμα της διεθνούς διάστασης, λάβαμε υπόψη μας της απαιτήσεις της ITU και προσπαθήσαμε να τον κάνουμε όσο γίνεται πιο κοντά στις διεθνείς προδιαγραφές. Ξέρετε στην ψηφιακή τηλεόραση δεν ισχύει ότι ισχύει στην αναλογική τηλεόραση. Το δικό μας έργο ήταν ένας διαφορετικός χάρτης, ο οποίος και άλλαξε σε χρόνο ρεκόρ».

– DTVI: Σας ενημέρωσαν για αυτό; Πριν δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της κυβέρνησης;

Α.Κ. : «Μάθαμε ότι προετοιμάζονταν ένας νέος χάρτης αλλά δεν γνωρίζαμε την έκταση των αλλαγών. Όχι, δεν μας ενημέρωσαν. Η ομάδα μας έκανε τη δουλειά η οποία της ανατέθηκε. Παραδώσαμε ένα έργο με βάση τις προδιαγραφές που τέθηκαν. Ο χάρτης παραδόθηκε στις 3 Αυγούστου και δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 23 του ιδίου μήνα. Η διαβούλευση έκλεισε στις 23 Σεπτεμβρίου. Και ξαφνικά προέκυψαν ενστάσεις και ζητήματα για τα οποία το προηγούμενο διάστημα δεν αναφέρθηκαν».

– DTVI : Γιατί το λέτε αυτό;

Α.Κ.: « Από την αρχή του έργου με το που τελειώναμε ένα κομμάτι του χάρτη ενημερώναμε το υπουργείο για αυτό, για τις παραμέτρους και την εργασία που γίνεται. Τον περασμένο Απρίλιο παρουσιάσαμε τους άξονες του σχεδιασμού, τις κεντρικές κατευθύνσεις του ψηφιακού χάρτη, ποια θα ήταν η στρατηγική του. Σε αυτή τη μεγάλη σύσκεψη στο υπουργείο Υποδομών ήταν παρόντες όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Πάροχοι και υπηρεσιακοί παράγοντες. Δεν διατυπώθηκε καμία ένσταση, δεν έγινε καμία παρατήρηση.  Και ξαφνικά στη διαβούλευση προέκυψαν σοβαρές διαφωνίες και ενστάσεις. Απαντήσαμε σε όλες. Στείλαμε στο υπουργείο υπόμνημα 22 σελίδων στο οποίο απαντούσαμε μια προς μια τις ερωτήσεις και στις ενστάσεις που διατυπώθηκαν. Δίναμε απαντήσεις γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει όπως το διατύπωναν οι πάροχοι της  Digea, της Nova και της ΕΡΤ».

– DTVI : Που ακριβώς εντοπίζονται οι ενστάσεις και διαφωνίες;

Α.Κ.: «Σε δυο βασικά ζητήματα. Στον αριθμό των κέντρων εκπομπής ανά τη χώρα και στον τύπο λήψης του ψηφιακού σήματος. Εμείς στο σχεδιασμό του ψηφιακού χάρτη είχαμε συγκεκριμένες προδιαγραφές. Αυτές που μας δόθηκαν και τις συστημικές παραμέτρους ώστε να βρεθούμε όσο γίνεται πιο κοντά στις δεσμεύσεις μας έναντι της ITU.  Δουλέψαμε με βάση τις προδιαγραφές: Να προκύπτουν 8 multiplexs ανά SFN, να προκύπτει μεγάλη πληθυσμιακή κάλυψη της χώρας, να απελευθερώνεται φάσμα για τις άλλες χρήσεις και να εξυπηρετείται ο διεθνής συντονισμός. Έπρεπε να λάβουμε υπόψη μας επίσης το δίκτυο κέντρων εκπομπής που έχουν οι πάροχοι δικτύου. Η ΕΡΤ σκεφθείτε έχει περί τα 1.300 κέντρα εκπομπής, οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί πολύ-πολύ λιγότερα.  Από το σχεδιασμό προέκυπτε Έπρεπε λοιπόν να φτιάξουμε ένα δίκτυο με πολλά αρκετά κέντρα εκπομπής. Αναζητήσαμε τα στοιχεία των πιθανών θέσεων των επιπλέον κέντρων εκπομπής αλλά στο υπουργείο δεν υπήρχαν τέτοια στοιχεία! Έτσι προσφύγαμε στην ΕΡΤ για ένα έχουμε μια βάση αρχικών δεδομένων για το σχεδιασμό μας»

– DTVI: Σε τι όμως ακριβώς διαφώνησαν στη διαβούλευση οι πάροχοι δικτύου;

Α.Κ.: «Τα σχόλια της διαβούλευσης ήταν τεχνικώς πολύ κατώτερα των προσδοκιών μου. Η διαβούλευση ήταν ό, τι χειρότερο έχω δει στη ζωή μου. Οι πάροχοι προφανώς σε προσυνεννόηση διατύπωσαν με πολύ κακό τρόπο, τα ίδια ακριβώς ζητήματα.  Ειλικρινά δεν καταλάβαινα από τις ενστάσεις τους ποιο ακριβώς ήταν το πρόβλημα και τι ζητούσαν».

– DTVI : Ήθελαν λιγότερα κέντρα εκπομπής;

Α.Κ.: «Ναι αυτό ήταν το ένα πρόβλημα. Ένα πλήθος 275 κέντρων που προέβλεπε ο δικός μας χάρτης είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με κάποιους παρόχους, την αύξηση του κόστους δημιουργίας του δικτύου εκπομπής. Εμείς όμως είχαμε κατά νου ότι αρχίζεις με τα βασικά κέντρα εκπομπής, τα 191 που προέβλεπε το σχέδιο και σταδιακά κάνεις τα γεμίσματα με τα στα δευτερεύοντα κέντρα και προχωράς συντονισμένα με βάση τη δεξαμενή συγχρονισμένων κέντρων εκπομπής που παραδώσαμεκαι υπολογισμένων με τη μετρούμενη ακτινοβολία τους, κ.λ.π. Κάποιοι-στη διαβούλευση- διατύπωσαν την αντίθεση τους στη δημιουργία του χάρτη με βάση allotments, άλλοι διατύπωναν τη θέση να ξεχάσουμε τους γείτονες και την ανάγκη για διεθνή συντονισμό. Η αλήθεια είναι ότι πολλά από τα σχόλια ήταν τεχνικώς απαράδεκτα και έπρεπε να εξηγήσουμε τα αυτονόηταβγήκαμε από τα ρούχα μας».

– DTVI : Και το ζήτημα του bite rate; Το οποίο επίσης επισημάνατε ως πολύ σημαντικό

Α.Κ.: «Πρόκειται για το ρυθμό μετάδοσης της πληροφορίας.  Και είναι το δεύτερο σημείο διαφωνιών στη διαβούλευση. Έχει μεγάλη διαφορά αν να σχεδιάζεις το δίκτυο σου με κωδικοποίηση 16 QAM ή με κωδικοποίηση 64QAM. Γιατί από αυτό το στοιχείο θα κριθεί πόσο πυκνό θα είναι το δίκτυο σε κέντρα εκπομπής αλλά και το πόσα κανάλια μπορείς να μεταφέρεις ή αν θα μεταφέρεις εκτός από κανάλια και άλλου είδους υπηρεσίες. Θα προβλέπει λοιπόν η άδεια του παρόχου συγκεκριμένο bit rate;»

– DTVI : Ιδιαίτερη αναφορά κάνατε για τον τρόπο λήψης. Μου το εξηγείτε αυτό;

Α.Κ.: « Λέτε για το σχεδιασμό με τρόπο λήψης RPC1 που περιλαμβάνει η ΚΥΑ και όχι με RPC2 τον οποίο έχει δηλώσει η Ελλάδα στην ITU. Το πρόβλημα που προκύπτει είναι τεράστιο και ίσως δεν έχει γίνεται κατανοητό. Η Ελλάδα δήλωσε στη συμφωνία της Γενεύης ως τρόπο λήψης το RPC2, ο ψηφιακός χάρτης όμως που δημοσιεύτηκε με την ΚΥΑ είναι σχεδιασμένος με RPC1. Για να το καταλάβετε θα σας πω πως στην πρώτη περίπτωση RPC1 μιλάμε για την «σταθερή κεραία στην ταράτσα» ενώκαι στη δεύτερη για «φορητή λήψη σε εξωτερικό χώρο». Εδώ πρόκειται για την ψηφιακή τηλεόραση και το ψηφιακό τηλεοπτικό σήμα. Δεν μιλάμε για αναλογική τηλεόραση όπου οι παρεμβολές προκαλούν χιόνια αλλά για σοβαρότατες επιπτώσεις από παρεμβολές όμορων χωρών για τις οποίες δεν θα μπορούμε να κάνουμε απολύτως τίποτε. Και δεν θα μπορούμε να προστατευθούμε γιατί δηλώσαμε άλλο τρόπο λήψης. Τεχνικά, σε RPC1 όπως είναι δηλαδή σχεδιασμένος ο χάρτης, προκύπτει ένα όριο προστασίας παρεμβολών από όμορες χώρες της τάξης των 33dBu. Στο RPC2 που δηλώσαμε στην ITU αλλά δεν εφαρμόζουμε για την Ελλάδα, το όριο προστασίας παρεμβολών που πρέπει να σεβαστούν τα δίκτυα των όμορων χωρών ανεβαίνει στα 55dBu. Υπάρχει συνεπώς ένα πιθανό πρόβλημα παρεμβολής της τάξης των 22 dB. Kαι το πρόβλημα θα γίνει μεγαλύτερο αφού στις όμορες χώρες τα plan entries είναι RPC2. Θεωρώ πως υπάρχει κίνδυνος μαύρης οθόνης σε συγκεκριμένα allotments με τον ισχύοντα ψηφιακό χάρτη».

– DTVI : Αυτό είναι πολύ σοβαρό. Γιατί το κάνουν αυτό οι πάροχοι;

Α.Κ.: «Γιατί για τον τρόπο λήψης RPC2 απαιτείται πιο πυκνό δίκτυο κέντρων εκπομπής. Άρα ξαναγυρνάμε στο ίδιο πρόβλημα. Το κόστος δικτύου».

– DTVI : Αν δεν κάνω λάθος θέσατε κι άλλες διαφωνίες για το χάρτη

Α.Κ.: «Υπάρχει το μείζον ζήτημα των gap- fillers, των μικρών αναμεταδοτών δηλαδή. Ο σχεδιασμός του χάρτη με τόσα λίγα κέντρα εκπομπής- μειώθηκαν από 275 σε 156- προϋποθέτει για την κάλυψη της χώρας πολλών-πολλών χιλιάδων gap-fillers. Γιατί μένουν ακάλυπτες πάρα πολλές περιοχές στην Ελλάδα. Όπως η Πάργα, το Λεωνίδιο, η Πύλος, η Αράχοβα, οι Δελφοί, κ.λ.π. Και ειλικρινά δεν καταλαβαίνω πως αναφέρουν πληθυσμιακή κάλυψη κατά 96%. Στην ψηφιακή τηλεόραση το ποσοστό της πληθυσμιακής κάλυψης δεν υπολογίζεται από τους χάρτες ραδιοκάλυψης αλλά από τους χάρτες συντονισμού.  Και πρέπει να σας πως ότι στην ΚΥΑ δεν υπάρχουν χάρτες συντονισμού. Έγιναν; Υπάρχουν; Θα γίνουν; Πάμε στους gap-fillers. Ποιος διαπιστώνει την ανάγκη εγκατάστασης gap-filler; Ποιος αναλαμβάνει το κόστος και ποιος, που τους εγκαθιστά; Θα έρθει για παράδειγμα στη Καλαμάτα η  Digea και θα τοποθετήσει σε ένα δικό της οικόπεδο εκεί gap-fillers. Και η ΕΡΤ που διαθέτει σε άλλο σημείο ιδιόκτητο κτίριο ή οικόπεδο θα βάλει άλλους gap-fillers; Και αν σε ένα σημείο εγκατασταθούν 2 gap-fillers σε διαμετρικά αντίθετες κατευθύνσεις σε ποια κατεύθυνση θα στρέφουν οι χρήστες τις κεραίες; Ποιος είναι αυτός που θα αναλάβει τα έξοδα εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης τους; Μήπως τελικά μετακυλίεται το κόστος από τους Πάροχους που έχουν υποχρεώσεις στον καταναλωτή; Τελικά θέλω να ρωτήσω. Είναι προτιμότερο να εγκατασταθούν πολλοί gap-fillers π.χ. για 20 χωριά από ότι ένα κέντρο εκπομπής εντός χάρτη;»

– DTVI : Έχει τελικά ομοιότητες το σχέδιο του δικού σας ψηφιακού χάρτη με αυτόν που «διορθώθηκε», υιοθετήθηκε από την πολιτική ηγεσία και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης;

Α.Κ.: «Ελάχιστες Λίγες ομοιότητες. Υιοθετήθηκε η λογική του σχεδιασμού με allotments και χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες συχνότητες ανά allotment. Οι διαφορές είναι πολύ περισσότερες. Ο χάρτης που υπογράφηκε ταιριάζει περισσότερο στην αναλογική τηλεόραση. Όχι στην ψηφιακή ».

– DTVI : Θεωρείτε λοιπόν πως θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα στην ψηφιακή τηλεόραση

Α.Κ. : «Θεωρώ πως για να μην υπάρχουν προβλήματα στο δίκτυο της ψηφιακής τηλεόρασης θα πρέπει το υπουργείο να αποσαφηνίσει πολλά ζητήματα, να προχωρήσει σε όλες τις προβλεπόμενες μελέτες και να προχωρήσει σε όποιες αλλαγές απαιτηθούν. Παραδειγματικά αναφέρω: Μεγάλες περιοχές της χώρας μένουν ακάλυπτες, υπάρχουν ανοιχτά σοβαρά ζητήματα ελέγχου και εποπτείας, ο διεθνής συντονισμός απαιτεί χρονοβόρες διαδικασίες, διαπιστώνονται αντικρουόμενες πληροφορίες στον δημοσιευθέντα χάρτη, λείπουν βασικές πληροφορίες. Δεν υπάρχουν οι χάρτες συντονισμού παρά μόνο αυτοί της ραδιοκάλυψης, δεν φαίνεται πουθενά να υπάρχουν μελέτες για την εξασφάλιση παρεμβολών ανά SFN όσων χρησιμοποιούν την ίδια συχνότητα».

Η ομάδα που έφτιαξε και παρέδωσε τον ψηφιακό χάρτη ο οποίος τέθηκε σε διαβούλευση και άλλαξε σε χρόνο ρεκόρ.

Ομάδα έργου:

Φίλιππος Κωνσταντίνου, καθηγητής ΕΜΠ, επιστημονικός υπεύθυνος έργου

Αθανάσιος Κανάτας, καθηγητής ΠΑΠΕΙ, τεχνικός διευθυντής έργου

Αθανάσιος Μαρούσης, Δρ. Μηχανικός ΕΜΠ

Νεκτάριος Μωραϊτης, Δρ. Μηχανικός ΕΜΠ

Κωνσταντίνος Κακόγιαννης, Δρ. Μηχανικός ΕΜΠ

Παναγιώτης Βασιλείου, Διπλωματούχος Τμ. Ψηφιακών Συστημάτων, ΠΑΠΕΙ.