Ο Νίκος Παππάς, αρμόδιος υπουργός επί των ΜΜΕ δίνει την πρώτη του συνέντευξη για το σχέδιο νόμου τηλεοπτιών αδειοδοτήσεων στην “Αυγή” και την Αγγέλα Νταρζάνου. Δηλώνει πως “ασφαλώς θα συναντηθεί με τους ιδιοκτήτες των καναλιών” το επόμενο διάστημα και πως είναι δικαίωμά τους να προσφύγουν στα δικαστήρια. Όσο για τη μη είσπραξη του 20% των τηλεοπτικών διαφημίσεων παραπέμπει στο υπουργείο Οικονομικών…
* Ποιος είναι ο βασικός σκοπός της ρύθμισης για τα ΜΜΕ που κατέθεσε η κυβέρνηση; Ορισμένοι έχουν μιλήσει για ένα “εκδικητικό” νομοσχέδιο.
Η νομοθετική πρωτοβουλία που ανέλαβε αυτή η κυβέρνηση έρχεται να δώσει τέλος σε μια εσκεμμένα παρατεταμένη διατήρηση ενός άναρχου τοπίου στον χώρο των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών και να θεμελιώσει και νομικά τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή.
Το προϋπάρχον νομικό πλαίσιο, τουλάχιστον από το 2007, με διαρκείς αναβολές που παρείχαν σωρεία τροπολογιών, δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούν υπό το καθεστώς των “προσωρινών αδειών”, το οποίο έχει κατακριθεί επανειλημμένως από το Συμβούλιο της Επικρατείας και κυρίως από την κοινωνία. Η τήρηση της νομιμότητας δεν μπορεί να μεταφράζεται ως “εκδίκηση”. Γνωρίζετε άλλες επιχειρήσεις που λειτουργούν υπό καθεστώς προσωρινής αδειοδότησης ή άλλη χώρα που να το διατηρεί επί 25ετία;
* Οι ιδιοκτήτες των τηλεοπτικών σταθμών δήλωσαν ότι δεν υπήρξε καμία συνεννόηση μαζί τους πριν τη δημοσίευση του νομοσχεδίου. Έχετε πρόθεση να συναντηθείτε μαζί τους στο επόμενο διάστημα;
Ο δημόσιος διάλογος γύρω από το νομικό πλαίσιο, ή μάλλον τη μη εφαρμογή του νόμου στο ζήτημα αυτό, διαρκεί επί δεκαετίες. Ο χώρος της δημόσιας διαβούλευσης είναι ήδη ανοιχτός, ο χρόνος επαρκής και η ίδια η κοινοβουλευτική διαδικασία επιβάλλει να ακούσουμε με προσοχή τις προτάσεις όλων. Ασφαλώς λοιπόν και θα συναντηθούμε και με την ΕΙΤΗΣΕΕ (Ένωση Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας) και με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, όργανα και ενώσεις στο αμέσως επόμενο διάστημα.
* Οι ιδιοκτήτες έχουν καταθέσει τις ενστάσεις τους για το σύνολο σχεδόν του νομοσχεδίου. Να τα πάρουμε ένα – ένα: Γιατί επελέγη η διαδικασία της δημοπράτησης των αδειών έναντι της μοριοδότησης που προβλεπόταν από την παλαιότερη ρύθμιση;
Οι άδειες είναι δημόσιο αγαθό και η διαγωνιστική διαδικασία, η οποία έχει ήδη διενεργηθεί στις άλλες χώρες της Ε.Ε., αποτελεί προϋπόθεση διαφάνειας και αντικειμενικής αξιολόγησης. Τυχόν μοριοδότηση είναι νομικά ασταθής, αφού προσκρούει στις διατάξεις περί ανταγωνισμού και σε συναφείς αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
* Ένας ενημερωτικός σταθμός πανελλαδικής εμβέλειας, χρειάζεται 16 εκατ. ευρώ μόνο για να συμμετάσχει στη διαδικασία αδειοδότησης, συν ό,τι ποσό προκύψει από τη δημοπράτηση της άδειας. Οι ιδιοκτήτες υποστηρίζουν ότι το ποσό είναι υψηλό και δεν το διαθέτουν.
Το νομοσχέδιο είναι αυστηρό ως προς τα θέματα του μετοχικού κεφαλαίου, της τραπεζικής, ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας και η εποχή της οικονομικής ασυδοσίας είναι παρελθόν. Οι υποψήφιες εταιρείες θα είναι υγιείς, το μετοχικό τους κεφάλαιο σταθερό και οι θέσεις εργασίας διασφαλισμένες. Έχουμε ακούσει το επιχείρημα για το δυσβάσταχτο οικονομικό σκέλος του νομοσχεδίου και εξετάζουμε κυρίως το σκέλος που αφορά σταθμούς της Περιφέρειας. Θα πρέπει όμως να πω ότι αποτελεί ύβρη να διατυπώνονται τέτοιες κριτικές τη στιγμή που η κοινωνική πλειοψηφία και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν ματώσει.
* Έχετε εξετάσει τις ρυθμίσεις ως προς τη συνταγματικότητα και το ευρωπαϊκό δίκαιο; Οι ιδιοκτήτες λένε ότι θα προσφύγουν στα δικαστήρια. Σε ποιες συγκεκριμένες ρυθμίσεις αναφέρονται;
Οι ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου είναι σε απόλυτη εναρμόνιση με το ελληνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο. Η προσφυγή στα δικαστήρια είναι δικαίωμα όλων και δεν αποτελεί μέσο πίεσης εις βάρος της κυβερνητικής πολιτικής.
* Ήδη, οι ιδιοκτήτες των τηλεοπτικών σταθμών έχουν περάσει στην αντεπίθεση, τόσο με απολύσεις εργαζομένων, όσο και μέσω της Digea, ρίχνοντας το σήμα του σταθμού SBC, παρά την αντίθετη εντολή του γ.γ. Επικοινωνίας Λ. Κρέτσου και παρά την παρέμβαση του επιθεωρητή εργασίας. Με ποιον τρόπο θα επιβάλετε τη νομιμότητα στους σταθμούς;
Με κοινή μας ανακοίνωση με τον κ. Κατρούγκαλο επισημάναμε την υποχρέωση όλων να σεβαστούν τις εργοδοτικές υποχρεώσεις τους, τις υπάρχουσες αλλά και αυτές που θα προβλέπει ο νέος νόμος. Το ίδιο έγινε και με την επιστολή Κρέτσου. Τελικά, το δικαστήριο υποχρέωσε την Digea να ανεβάσει ξανά το σήμα του SBC. Η νομιμότητα θα κυριαρχήσει και η δικαιοσύνη θα κληθεί να ελέγξει τις ενέργειες όλων μας.
* Αστοχίες ή παραλείψεις είχαν ως αποτέλεσμα οι σταθμοί να συνεχίσουν να μην καταβάλλουν τον Ειδικό Φόρο Τηλεόρασης 20% επί του ύψους της διαφήμισης. Ορισμένοι σας καταλογίζουν ακόμα και πρόθεση.
Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι πρώτα απ’ όλα ο Ειδικός Φόρος Τηλεόρασης είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών, προβλέφθηκε από μνημονιακή διάταξη του 2010 και δεν εισπράχθηκε ποτέ, με τροπολογίες οι οποίες ανέβαλαν κάθε χρόνο την είσπραξή του. Η τελευταία αναβολή δόθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση και μετέφερε την είσπραξη του φόρου του 2015 για τις αρχές του 2016. Έχει λοιπόν δημιουργηθεί σύγχυση με άλλη δική μας τροπολογία που μεταφέρει την εφαρμογή διατάξεων σχετικά με τη λειτουργία των διαφημιστικών εταιρειών εντός των τηλεοπτικών σταθμών για το τέλος του χρόνου και όχι για τον φόρο διαφήμισης. Συνεπώς, δεν υφίσταται καμία παράλειψη, πολλώ δε μάλλον πρόθεση. Απλώς αναμένουμε από το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών την έκδοση σχετικής εγκυκλίου για την άμεση απόδοση του Ειδικού Φόρου Τηλεόρασης.
* Τι σηματοδοτεί η θυγατρική της ΕΡΤ και πότε θα είναι έτοιμη;
Η θυγατρική της ΕΡΤ θα αποτελέσει τον νέο παίκτη στην παροχή ψηφιακού σήματος και το τέλος του μονοπωλιακού καθεστώτος. Θα έρθει μάλιστα να επιλύσει το “μαύρο” που υφίσταται σε πολλές περιοχές της χώρας, κυρίως τις ακριτικές, για τις οποίες δεχόμαστε καταιγισμό ερωτήσεων στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Το εγχείρημα είναι τεράστιο, αφού το παράνομο κλείσιμο της ΕΡΤ οδήγησε σε καταστροφή των υποδομών της. Σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουμε από τις τεχνικές υπηρεσίες της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, η ΕΡΤnet θα είναι έτοιμη να λειτουργήσει σε περίπου οκτώ μήνες.
* Η εγχώρια οπτικοακουστική παραγωγή έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα λόγω της ύφεσης αλλά και του λουκέτου στην ΕΡΤ. Πώς θα μπορούσε να ενισχυθεί η ανεξάρτητη παραγωγή μέσω της νέας ΕΡΤ;
Επιτρέψτε μου αρχικά να πω ότι, παρά τις προκαταβολικές κριτικές που δεχτήκαμε για τον σχεδιασμό στο άνοιγμα της ΕΡΤ, η ΕΡΤ λειτουργεί σήμερα με τρία κανάλια και προς όφελος της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας τής κοινωνίας. Ο κόσμος βλέπει και εμπιστεύεται ξανά την ΕΡΤ και κάθε μέρα που περνάει αποδίδει και καλύτερα. Έχω μάλιστα ενημερωθεί ότι οι νέοι κανονισμοί, τα οργανογράμματα και η συμφωνία αρχών μεταξύ ΕΡΤ και Δημοσίου είναι σχεδόν έτοιμα. Αφού ολοκληρώθηκε ο πρώτος σχεδιασμός και αφού η ΕΡΤ ορθοποδήσει οικονομικά, είμαι βέβαιος ότι το πρόγραμμα θα ενισχυθεί, με απόλυτη τήρηση των κανόνων της αξιοκρατίας και της διαφάνειας.
* Για να προχωρήσει η αδειοδότηση, είναι αναγκαίο ένα πλήρες Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Σήμερα είναι αντί επταμελές τετραμελές. Η συμπλήρωσή του είναι αρμοδιότητα της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής. Ως πολιτικός προϊστάμενος, πώς μπορείτε να βοηθήσετε τη διαδικασία;
Το ΕΣΡ είναι ανεξάρτητη αρχή και δεν είμαι ο πολιτικός προϊστάμενος. Το πρωταρχικό μέλημα της κυβέρνησης, το οποίο κλήθηκα να μεταφέρω στη διάσκεψη των προέδρων, είναι νομική θωράκιση της αρχής, αφού τη στιγμή αυτή υπάρχουν νομικά ζητήματα ως προς την παράταση των θητειών συγκεκριμένων μελών, τα οποία έχει διατυπώσει και η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εν όψει αυτού του σύνθετου νομικού θέματος, η διάσκεψη των προέδρων θα ζητήσει την άποψη της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής και η κυβέρνηση αυτή του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Και βέβαια το νέο νομικό καθεστώς για τις τηλεοπτικές άδειες θα εφαρμοστεί υπό την εποπτεία της ανεξάρτητης αρχής, η οποία θα κληθεί να προκηρύξει τον διαγωνισμό, να προεπιλέξει τις υποψηφιότητες και να ελέγξει την τήρηση των προϋποθέσεων του νόμου για τη χορήγηση των αδειών. Γι’ αυτό επιβάλλεται η σύνεση και η προνοητικότητα όλων μας.
* Πώς κρίνετε ότι τα κόμματα δεν έχουν τοποθετηθεί ακόμα για το νομοσχέδιο;
Φαντάζομαι ότι θα τοποθετηθούν όταν το νομοσχέδιο φτάσει στη Βουλή. Πιστεύω πάντως ότι αναγνωρίζουν τη βούληση της κυβέρνησης και ότι θα συμβάλουν δημιουργικά και όχι προσχηματικά.
* Μπορείτε να κάνετε μια προβολή στο μέλλον; Ποιο θα είναι το τηλεοπτικό τοπίο; Τελικά, ο τηλεθεατής τι έχει να κερδίσει από τη ρύθμιση; Θα έχει καλύτερη τηλεόραση;
Ο τηλεθεατής απαιτεί σεβασμό. Και είναι γεγονός ότι εδώ και καιρό σταμάτησε να εμπιστεύεται την τηλεόραση ως μέσο ενημέρωσης. Η έλλειψη αντικειμενικότητας και αξιοπιστίας, η προάσπιση πολιτικών θέσεων, και μάλιστα με όρους προπαγάνδας, είναι φαινόμενα που η κοινωνία καταδίκασε ηχηρά. Το τηλεοπτικό τοπίο έχει ανάγκη από καθαρή ενημέρωση, ποιοτικό πρόγραμμα, πρέπει να δώσει χώρο στους νέους δημιουργούς και να παρακολουθήσει τις εξελίξεις των νέων τεχνολογιών. Η τηλεόραση πρέπει να σταματήσει να είναι μέσο απομόνωσης και απραξίας. Αυτό σημαίνει, κατά τη γνώμη μου, “καλύτερη τηλεόραση”.
* Στο δεύτερο πολυνομοσχέδιο που καταθέσατε στη διαβούλευση περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν τον χώρο του Ίντερνετ και των οπτικοακουστικών μέσων. Ήταν απαραίτητες αυτές οι παρεμβάσεις πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ψήφισης του νομοσχεδίου για τις τηλεοπτικές άδειες;
Είναι αλήθεια ότι έχουμε ανοίξει πλήρως τη βεντάλια των παρεμβάσεών μας. Κι αυτό γιατί η Ελλάδα έχει ήδη καθυστερήσει σημαντικά στον τομέα ανάπτυξης του οπτικοακουστικού κλάδου, της ψηφιακής τεχνολογίας και του ευρύτερου κλάδου της Επικοινωνίας. Γιατί η Μάλτα και η Κροατία μπορούν να φιλοξενούν κινηματογραφικές παραγωγές με υψηλή προστιθέμενη αξία από πλευράς εσόδων και απασχόλησης, ενώ η Ελλάδα δεν μπορεί; Πώς θα διορθώσουμε τις ατέλειες και τις παθογένειες του μιντιακού συστήματος στην Ελλάδα αν δεν προσπαθήσουμε να βάλουμε μια τάξη και στο άναρχο περιβάλλον του Διαδικτύου; Στα κείμενα και στις συνεδριάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα ΜΜΕ τονίζεται συνεχώς η ανάγκη διαφάνειας στο ιδιοκτησιακό καθεστώς τόσο για τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης όσο και για τον χώρο του Ίντερνετ. Παράλληλα δίνεται έμφαση στην ανάγκη διαφύλαξης του οπτικοακουστικουστικού αποθέματος και της πολιτιστικής κληρονομίας με τις σύγχρονες τεχνολογικές δυνατότητες.
* Τι πραγματικά φέρνει δηλαδή το νομοσχέδιο για το Ίντερνετ; Πώς το νομοσχέδιο αυτό επηρεάζει τη ζωή των πολιτών;
Ο δεύτερος νόμος που καταθέσαμε στη διαβούλευση καθιερώνει ένα νέο πλαίσιο διακυβέρνησης στον τομέα επίλυσης των θεμάτων της επικοινωνιακής διπλωματίας, της προβολής της χώρας στο εξωτερικό και της ρύθμισης του διαδικτυακού χώρου. Ο νόμος αυτός επιδιώκει την ταυτόχρονη εξοικονόμηση κόστους και την εξασφάλιση οφέλους μέσα από την ανάπτυξη διυπουργικών δομών και συνεργασιών. Τα παλαιότερα στεγανά των “μικρών μαγαζιών” ευνοούν μικροσυμφέροντα, ενώ βλάπτουν την ανάπτυξη και ενισχύουν τη γραφειοκρατία.