Ενόψει της διαδικασίας τηλεοπτικών αδειών που αρχίζει και πάλι μετά την απόφαση του ΕΣΡ για 7 τηλεοπτικές άδειες, δημοσιεύουμε την παρέμβαση “Ειδικού Συνεργάτη” μέσα από τις σελίδες της “Εποχής”. Σε αυτήν γίνεται κριτική και στο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής για την τακτική που ακολούθησε όλο το προηγούμενο διάστημα, ενώ κατατίθεται ένα “νέο” πλαίσιο λειτουργίας για τα ΜΜΕ που απέχει πολύ από τις επίσημες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τα Μέσα, τις θέσεις βέβαια που είχαν κατατεθεί προεκλογικά.
Ως πότε θα παραμένει θολό το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο;
Η τελευταία πράξη στο σίριαλ που λέγεται τηλεοπτικές άδειες, ασφαλώς, είναι η τροπολογία που κατέθεσε ο υπουργός Ν. Παππάς και ψηφίστηκε στη Βουλή -τροποποιημένη ευτυχώς ως προς τις περιφερειακές άδειες- που καταργούσε το περιβόητο άρθρο που ακύρωσε το ΣτΕ. Συγχρόνως, έθεσε το ερώτημα στο ΕΣΡ, κάτι που επιβαλλόταν εκ του νόμου, σχετικά με τον αριθμό των αδειών και την τιμή εκκίνησης.
Άγνωστος ο λόγος που για τόσους μήνες δεν είχε γίνει αυτή η θεσμική παρέμβαση, η οποία, ως παράλειψη, έβαλε ακόμα ένα πετραδάκι στην αργοπορία της διαδικασίας με αποτέλεσμα να αφήνει ανενόχλητους τους ιδιοκτήτες των καναλιών. Στη συνέχεια, ειδικός συνεργάτης της Εποχής καταθέτει προτάσεις για τη ρύθμιση και εποπτεία των δημόσιων και εμπορικών μέσων ενημέρωσης, που δεν θα περιορίζονται μόνο στον αριθμό και στο ύψος του τιμήματος των αδειών, ούτε στην απόφαση του ΣτΕ που ανακάτεψε ξανά τα χαρτιά στο εμπορικό μιντιακό γίγνεσθαι
Του ειδικού συνεργάτη
Αιχμή των προβλημάτων των εμπορικών ραδιοτηλεοπτικών μέσων αποτελεί η εμπλοκή, με αδιαφανείς όρους, των ιδιοκτητών τους σε παντός είδους οικονομικές δραστηριότητες πέραν των ραδιοτηλεοπτικών, και ιδιαίτερα σε έργα ή προμήθειες του δημοσίου, που είναι κατά νόμο ασυμβίβαστες με την δραστηριότητά τους στο χώρο των ΜΜΕ. Αυτό που η τρέχουσα πολιτική εκτίμηση βάπτισε με το όνομα «διαπλοκή». Αποτελεί ένα σύνθετο πολιτικό φαινόμενο, που εμπλέκει πολλούς παράγοντες και παραμένει υπαρκτό και σήμερα.
Πώς συντηρείται η διαπλοκή
Ο πρώτος παράγοντας είναι οι σκόπιμες ασάφειες, οι ανοιχτές δίοδοι και τα κενά που παρουσιάζονται στην εφαρμογή των διατάξεων εποπτείας και ρύθμισης του ισχύοντος θεσμικού- νομικού πλαισίου. Κυρίως η ανεπαρκής λειτουργία και διαρκής υποβάθμιση του ρόλου των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανεξάρτητων διοικητικών αρχών, με αιχμή το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), την Εθνική Επιτροπή τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) και την Επιτροπή Ανταγωνισμού(ΕΑ), παρόλο που η ρυθμιστική εποπτική παρέμβασή τους διατυπώνεται στους υπάρχοντες νόμους εναρμόνισης του εγχώριου με το ευρωπαϊκό οπτικοακουστικό τοπίο.
Ο δεύτερος είναι η δυστοκία και οι καθυστερήσεις με τις οποίες η Δικαστική Εξουσία, η Δημόσια Διοίκηση και η Γραμματεία Επικοινωνίας εφαρμόζει και εποπτεύει μέχρι σήμερα τις ισχύουσες, εν πολλοίς θολές και ανίσχυρες, διατάξεις της νομοθεσίας των ΜΜΕ.
Ο τρίτος είναι η εκρηκτική ανάπτυξη του ευαίσθητου και σημαντικού αυτού τομέα της οικονομίας, της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις συνήθεις ρυθμίσεις γραφειοκρατικού χαρακτήρα της κρατικής μηχανής. Απαιτεί εξειδικευμένο ρυθμιστικό πλαίσιο, που τη λειτουργία του θα εποπτεύουν και θα ρυθμίζουν οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές με σαφείς αρμοδιότητες, ταχείς και ευέλικτους ρυθμούς παρέμβασης, με χρήση της τεχνολογίας, με όρους νομιμότητας και υγιούς ανταγωνισμού. Αλλά και με εποπτεία και έλεγχο, γιατί ο τομέας αυτός σχετίζεται με υπέρτερα δημόσια αγαθά, όπως είναι η ενημέρωση, η ελεύθερη έκφραση, ο πολιτικός πλουραλισμός και η πολιτιστική πολυμέρεια και όχι μόνο η χρήση του φάσματος και το κόστος των συχνοτήτων. Αυτά έπονται.
Ο τέταρτος αφορά στην εκάστοτε πολιτική διαμεσολάβησης που ασκείται στα ΜΜΕ από τις κυβερνήσεις και στην προσπάθειά τους να εκμεταλλευτούν και να αξιοποιήσουν προς όφελος τους τη δυναμική επιρροή των ΜΜΕ στην κοινωνία. Από το «βρώμικο 1989» μέχρι σήμερα, καμία κυβέρνηση δεν αποποιήθηκε την πρακτική της διαμεσολάβησης με τα ΜΜΕ άμεσα ή έμμεσα. Όλες οι πολιτικές καταστάσεις τριάντα χρόνια έχουν με τον ένα η τον άλλο τρόπο διευκολύνει τη διαμόρφωση και τη δημιουργία ενός άναρχου πλαισίου λειτουργίας και ανάπτυξής των οπτικοακουστικών μέσων, με κορυφαίο το μέτρο της «εποπτείας» τους μέσω του «αρμόδιου» υπουργού Μέσων Ενημέρωσης, μοναδική περίπτωση σε όλη την Ευρώπη, που ανέχονταν τις δραστηριότητες των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά ανεξέλεγκτα στο μιντιακό χώρο.
Το θεσμικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν το Σύνταγμα, η ισχύουσα νομοθεσία και το ευρωπαϊκό θεσμικό κεκτημένο, μπορούσαν κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, να περιορίσουν τα ασυμβίβαστα και τη διαπλοκή, που δημιουργούνταν από τη μη νόμιμη δραστηριότητα των επιχειρήσεων των ΜΜΕ στον τομέα των έργων, των προμηθειών ή των υπηρεσιών του Δημοσίου. Το πλαίσιο αυτό έπρεπε να κινητοποιήσει με έναν επιτυχή συντονισμό όλο το διοικητικό μηχανισμό του κράτους στην αντιμετώπιση της διαπλοκής. Τις αναθέτουσες αρχές, τους υποψήφιους κατασκευαστές ή προμηθευτές του Δημοσίου, το Χρηματιστήριο, την Επιτροπή Ανταγωνισμού, το Ελεγκτικό Συνέδριο και το ΕΣΡ,την ΕΕΤΤ, τις συστημικές τράπεζες, που εμπλέκονται προκλητικά στο παιχνίδι της διαμεσολάβησης μεταξύ πολιτικής και Μέσων Ενημέρωσης με τη μέθοδο των δανειοδοτήσεων και ανύπαρκτες εμπράγματες ασφάλειες.
Ο πέμπτος παράγοντας, που είναι και ο πιο σημαντικός, αφορά στην αποτυχία ρύθμισης (αδειοδότησης) των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Η Ελλάδα είναι η τελευταία χώρα της Ευρώπης που δεν έχει εκδώσει επίσημες και θεσμικά αποδεκτές άδειες λειτουργίας των ραδιοτηλεοπτικών από το 1989 μέχρι σήμερα. Η μη αδειοδότησή τους για είκοσι οκτώ χρόνια, εδραίωσε την ασυδοσία και τη διαπλοκή. Εκεί η σημερινή κυβέρνηση υποτίμησε τα πράγματα, παρενέβη με αφαίρεση των αρμοδιοτήτων αδειοδότησης του ΕΣΡ, έπεσε στην παγίδα της τυπικής θεσμικής υπέρβασης και κατέληξε τελικά σε αδιέξοδο δίπλα σε μια αμφίσημη απόφαση του ΣτΕ. Τώρα πληρώνει το τίμημα και τη διαιώνιση της παρανομίας με την ανοχή και της δικαιοσύνης. Προστέθηκε στο υπαρκτό πρόβλημα και ένα άλλο επί πλέον παράλογο φαινόμενο.
Μόνο αν εγκατασταθεί ένα καθεστώς νόμιμης λειτουργίας οπτικοακουστικών μέσων μετά από καθ’ όλα νόμιμη έκδοση αδειών, κατόπιν όμως εξαντλητικού οικονομικού ελέγχου σε βάθος, θα μπορέσει να λειτουργήσει το ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο, και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης να ασκήσει πιο αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές του, που του έχουν ανατεθεί από το Σύνταγμα και τους νόμους του κράτους. Σήμερα τα οικονομικά στοιχεία των επιχειρήσεων που επιχειρούν να εισβάλουν στο οπτικοακουστικό πεδίο και στα ενημερωτικά έντυπα (εφημερίδες), είναι αμφίβολο αν θα επιτύχουν τη διείσδυσή τους με όρους νομιμότητας. Για ένα απλούστατο λόγο: «μπάζουν» όλα τα στοιχεία του προβλήματος, ιδιοκτησιακά, θεσμικά, οικονομικά. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το νέο ΕΣΡ δεν μπορεί να αδειοδοτήσει, ένα χρόνο τώρα, και να εφαρμόσει αυστηρά την έστω θολή και ελλειμματική εγχώρια νομοθεσία.
Η τελευταία σοβαρή προσπάθεια αδειοδότησης των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών είχε ξεκινήσει το 2002 από το τότε ΕΣΡ και, τελικά αποδείχτηκε, μετά τους πρώτους ελέγχους, ότι οι «φάκελοι» των καναλιών ήταν διάτρητοι και η διαδικασία κατέληξε άγονη, παρά τους τόνους του υποστηριχτικού υλικού των φακέλων που κατατέθηκαν από τα κανάλια στο ΕΣΡ.
Ο έλεγχος πριν την αδειοδότηση
Η διαδικασία αδειοδότησης και οι οριοθετήσεις, οι απαγορεύσεις και τα ασυμβίβαστα που θα τη διασφαλίζουν, θα υλοποιηθούν κατόπιν προηγούμενου ελέγχου των φακέλων και δημοπράτησης των τηλεοπτικών αδειών. Ο έλεγχος θα αποτρέψει: Τη συγκέντρωση υπερβολικής δύναμης επιρροής από ένα ιδιοκτήτη ΜΜΕ (αποφυγή δημιουργίας δεσπόζουσας θέσης στη ραδιοτηλεοπτική αγορά). Θα επιβάλει την απαγόρευση άσκησης ασυμβίβαστων δραστηριοτήτων, Θα διασφαλίσει τη δημόσια επίγνωση, του τρόπου απόκτησης οικονομικών μέσων για την ίδρυση ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού, την ονομαστικοποίηση των μετοχών και στη μερική απαγόρευση συμμετοχής ξένου κεφαλαίου, τον έλεγχο διαφάνειας στη μετοχική σύνθεση του κεφαλαίου από τον ιδιοκτήτη του μέσου, τους εταίρους του, ημεδαπούς ή αλλοδαπούς, το βασικό μέτοχο, το διευθυντικό στέλεχος της επιχείρησης και τα κάθε είδους παρένθετα πρόσωπα, όπως συζύγους, συγγενείς, οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες, τους μετόχους της επιχείρησης μέχρι φυσικού προσώπου. Αν εφαρμοστούν με συνέπεια όλα τα παραπάνω, μπορεί να αποκλείσουν ή να περιορίσουν στο ελάχιστο τα ελλείμματα της διαφάνειας και της οικονομικής διαπλοκής, να επιβληθεί η εφαρμογή του «πόθεν έσχες», ο έλεγχος της οικονομικής αυτοτέλειας των ιδιοκτητών, η επιβολή της επικοινωνιακής νομιμότητας, με βάση τις αρχές της πολυφωνίας και της αντικειμενικότητας, της ποιότητας στην ψυχαγωγία και στην επιμόρφωση, την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αυτά τα προαπαιτούμενα συνθέτουν ένα αξιόπιστο πλαίσιο διαφάνειας και νομιμότητας
Συγκεκριμένες προτάσεις
Έχει γίνει πλέον κατανοητό, ότι από τη στιγμή που η σημερινή κυβέρνηση, δύο χρόνια μετά, δεν κατάφερε να ρυθμίσει το οπτικοακουστικό και μιντιακό πεδίο και τελικά ανέχθηκε να αντικατασταθούν οι «νταβατζήδες» με τους «λαθρέμπορους» στο επικοινωνιακό πεδίο, απαιτούνται σοβαρές πολιτικές, θεσμικές και κοινωνικές παρεμβάσεις. Πιο συγκεκριμένα:
4Το σύστημα ρύθμισης και εποπτείας των μέσων, αφού νομιμοποιηθούν οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί, θα πρέπει να επιβλέπεται σε εθνικό επίπεδο από τις θεσμοθετημένες Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές, χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση του κράτους.
4Σε ευρωπαϊκό επίπεδο επιβάλλεται η συστηματικότερη και αποτελεσματικότερη ενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρακολούθησης των οπτικοακουστικών μέσων του άρθρου 29 της οδηγίας «Οπτικοακουστικά Μέσα χωρίς Σύνορα» 2010/13/ΕΚ (τακτικό φόρουμ αντιπροσώπων κρατικών και ρυθμιστικών αρχών), που και αυτή λειτουργεί σήμερα γραφειοκρατικά με σχεδόν ανύπαρκτες αρμοδιότητες. Θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε επιτροπή όχι μόνο διαβούλευσης και διαμεσολάβησης αλλά και διαιτησίας και πρόσθετης ρύθμισης σε κοινοτικό επίπεδο, με αυξημένες και αποφασιστικού χαρακτήρα διοικητικές και κυρωτικές αρμοδιότητες.
Σε εθνικό επίπεδο
4Ενίσχυση και αναβάθμιση του ρόλου των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών μέσων στην Ελλάδα στη σημερινή ψηφιακή εποχή. Δυστυχώς, η σημερινή επανασυσταθείσα ΕΡΤ δεν καλύπτει τον απαραίτητο αναβαθμισμένο ρόλο ατμομηχανής της πολιτιστικής ανάπτυξης και της έγκυρης και πλουραλιστικής ενημέρωσης στο διττό, δημόσιο και ιδιωτικό-εμπορικό, σύστημα στα ΜΜΕ.
4Σύγχρονο ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο, που θα υπερβαίνει τη σημερινή συνταγματική επιταγή των άρθρων 14 και 15 του ελληνικού Συντάγματος και την ισχύουσα εθνική νομοθεσία που τη συνοδεύει, για να καλυφθούν και οι διασυνοριακές ανάγκαίες ρύθμισεις. Στο κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο υπάρχει πλούσια εμπειρία για την επιτυχία των επιβαλλόμενων ρυθμίσεων (πρόσβαση στα δίκτυα, διαλειτουργικότητα, διαχείριση συχνοτήτων, ρύθμιση και προστασία εθνικού χώρου από ανεπιθύμητες συνοριακές οχλήσεις εκπομπών, ευθύνες χώρας παραγωγής κ.α).
4Κάθε θεσμική ρύθμιση που θα αναθέτει σε ιδιωτικούς φορείς δημόσιες λειτουργίες στον οπτικοακουστικό τομέα, οφείλει να περιβάλλεται με την υποχρέωση ότι οι ιδιωτικοί φορείς αυτοί θα πρέπει να ενστερνίζονται το χαρακτήρα και το ρόλο της υλοποίησης του δημόσιου συμφέροντος και να λειτουργούν, με όρους, σαν οιονεί δημόσιες υπηρεσίες. Όχι να ενεργούν ως εξαρτημένοι κυβερνητικοί μηχανισμοί, όπως συνέβη με την Digea, τον πάροχο δικτύου των οπτικοακουστικών μέσων, που όταν συστήθηκε με αδιαφανείς όρους και αμφισβητούμενη διαδικασία ανάδειξης και νομιμότητας, ενήργησε συνειδητά εναντίον των συμφερόντων της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης ΕΡΤ ΑΕ, που διεκδικούσε και αυτή το νομιμο δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό παρόχου δικτύου, μέχρι να καταργηθεί από την κυβέρνηση Σαμαρά.
4Συγκροτημένες και άρτια εξοπλισμένες, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές (ΕΣΡ, ΕΕΤΤ, ΕΑ), επίσης συνταγματικά κατοχυρωμένες, που θα λειτουργούν μεταξύ κράτους και αγοράς ως ρυθμιστικά και εποπτικά αντίβαρα στις τάσεις ασυδοσίας και απορρύθμισης που προωθούν διαρκώς οι εμπορικές ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις ή οι προσπάθειες διαμεσολάβησης και ομηρίας που μεθοδεύουν τα εκάστοτε κυβερνητικά επικοινωνιακά επιτελεία.
Εποπτικό έργο
4Οι ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές θα συντονίζουν τις ενέργειές τους και θα διασφαλίζουν, με απόλυτη ανεξαρτησία και αυτοτέλεια, την εφαρμογή του συντάγματος, των νόμων και των κωδίκων δεοντολογίας στη λειτουργία των μέσων, τη νομιμότητα, τη διαφάνεια την οικονομική αυτοδυναμία και τη βιωσιμότητα στο ιδιοκτησιακό καθεστώς τους μέσω θεσμοθετημένης διαδικασίας συντονισμού τους που είναι απαραίτητος για:
4Τον έλεγχο παράνομων ή καταχρηστικών συμπεριφορών στον ανταγωνισμό, την τήρηση της ονομαστικοποίησης των μετοχών τους όπου ο νόμος προβλέπει, τον έλεγχο των εξωχώριων εταιρειών που λειτουργούν στην επικράτεια της ΕΕ με αδιαφανείς τρόπους και την απαγόρευση της συμμετοχής στη μετοχική σύνθεση των κεφαλαίων των επιχειρήσεων των μέσων offshore εταιρειών εκτός ΕΕ.
4Την αυστηρή διαχείριση και εποπτεία του φάσματος των συχνοτήτων και των κέντρων εκπομπών και κεραιών, ενός σημαντικού κοινωνικού πόρου(των συχνοτήτων) που δεν πρέπει να σπαταλιέται ή να ληστεύεται, την ελεύθερη έκφραση και την πολυφωνία στην ενημέρωση, την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της παιδικής ηλικίας, την πολιτιστική ανάπτυξη. Δεν είναι παραδεκτό σήμερα να μην υπάρχει ένα ενιαίο Δημόσιο Κέντρο Κεραιών που να εποπτεύει το οπτικοακουστικό σύστημα.
• Θα εποπτεύονται και θα ρυθμίζονται έτσι τα μέσα ενημέρωσης με πλήρη ισοτιμία, διαφάνεια και πολυπολιτισμική ευαισθησία, απορρίπτοντας το μύθο της δήθεν προστασίας των εμπορικών και ιδιοκτησιακών απορρήτων των επιχειρήσεων ή του διευθυντικού δικαιώματός τους ή τις αδιαφανείς συναλλαγές τους με τις τράπεζες από όπου διακινείται το «μαύρο χρήμα» και κυρίως να σταματήσουν την ασύδοτη και προκλητική λειτουργία τους στο πεδίο της ενημέρωσης και της πολιτικής.
Ενίσχυση των δημόσιων μέσων
4Ενίσχυση και αναβάθμιση των καχεκτικών στη σημερινή λειτουργία τους δημόσιων οπτικοακουστικών μέσων, που διαθέτουν τέσσερα δημόσια οπτικοακουστικά συστήματα, για να καλύψουν τα ελλείμματα και τις ανεπάρκειες των εμπορικών επιχειρήσεων, στην πολυφωνική ενημέρωση, στον πολιτισμό και στην ψυχαγωγία, στη μάθηση, στις νέες διαδραστικές υπηρεσίες (τηλεμάθησης, τηλευγείας, τηλεπληροφόρησης κ.α, που χρειάζεται τη διάσπαρτη στο Αιγαίο Ελλάδα). Τα διοικητικά όργανά τους, τα προγράμματά τους, οι εκφραστές της δημόσιας έγκυρης και πολυφωνικής ενημέρωσης θα αξιολογούνται σε βάθος, με συνθήκες διπλής και καθολικής αξιολόγησης προγραμμάτων προσωπικού και ενημερωτικής λειτουργίας από εσωτερικό και εξωτερικό Δημόσιο Αξιολογητή.
4Ριζικά διαφορετικό και συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο συλλογικής οργάνωσης, εκπροσώπησης και δεοντολογίας των ραδιοτηλεοπτικών επιχειρήσεων με στόχο τη δημιουργία μιας νέας επιχειρηματικής κουλτούρας και νέων όρων ανταγωνισμού.
4Επαναδιαμόρφωση και προώθηση ενός σύγχρονου, δημόσιου, αξιόπιστου και διαφανούς πλαισίου για τις μετρήσεις και τις έρευνες τηλεθέασης.
4Θεσμική αναβάθμιση του ρόλου του δημοσιογραφικού κινήματος που θα παρέμβει, ως αυτόνομο πολιτικό υποκείμενο, πέρα από τις συνδικαλιστικές του διεκδικήσεις, για την εξυγίανση και ρύθμιση του χαοτικού και ήδη προβληματικού τομέα των ΜΜΕ.
4Θεσμική συγκρότηση και διευκόλυνση προώθησής του στην κοινωνία των πολιτών, ενός ανεξάρτητου, μαζικού, διεκδικητικού, κινήματος καταναλωτών /χρηστών που θα παρεμβαίνει αγωνιστικά, και μέσω του διαδικτύου, για να επιβάλει το σεβασμό των μέσων απέναντι στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
4Την αλλαγή της «στάσης ανοχής» των κομμάτων προς τα εμπορικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα που διεκδικούν και αυτά, κυρίως μέσω του πολιτικού προσωπικού τους, επικοινωνιακή προβολή με σχέσεις ατομικής διαμεσολάβησης με τα μέσα ενημέρωσης.
4Τη συνειδητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, ανδρών και γυναικών για το μύθο, τον εμπαιγμό και την ισοπεδωτική πρακτική στο όνομα των κερδοσκοπικών επιδιώξεων της εμπορικής τηλεόρασης.
4Καθιέρωση στις δύο βασικές βαθμίδες της εκπαίδευσης, υποχρεωτική και δευτεροβάθμια, του μαθήματος του πολιτισμού, με ιδιαίτερα εκτεταμένο πεδίο μάθησης στην τηλεόραση, προκειμένου να απομυθοποιηθεί η εικονική πραγματικότητα που καλλιεργούν τα εμπορικά Μέσα.
Συνταγματική και νομική ρύθμιση με τη συμβολή Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών και όχι με κυβερνητικές διαμεσολαβήσεις, αλλά κυρίως πολιτική βούληση και κοινωνική παρέμβαση, είναι τα όπλα των σύγχρονων κοινωνιών, για την αντιμετώπιση των αρνητικών προκλήσεων στον αναγκαίο, ευαίσθητο και αναπτυσσόμενο τομέα των ΜΜΕ.