αναδημοσίευση από το ΠΡΙΝ
Γράφει η Γιώτα Ιωαννίδου
Τείχη και φράκτες, περιφραγμένα σύνορα εξαπλώνονται παντού. Από τον Έβρο και τη Μελίγια, μέχρι την ανατολική Ευρώπη και τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, θανατηφόροι φράκτες υψώνονται σε 70 χώρες από 15 που υπήρχαν.
Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, ο αριθμός των περιφραγμένων συνόρων απλώθηκε σε εβδομήντα από δεκαπέντε χώρες κι έφτασε σε μήκος 47.000 χιλιομέτρων. Μόνο στην Ευρώπη, από την εποχή της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου ακολούθησε η ανέγερση τειχών έξι φορές μεγαλύτερου μήκους. Τείχη μεταξύ Πολωνίας, Λευκορωσίας… Στην Αυστρία, στην Ουγγαρία. Ο φράχτης στον Έβρο… Το συρματόπλεγμα των ματωμένων ελπίδων της Μελίγια… Αλλά και το τείχος του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη, στην Παλαιστίνη. Το συρματόπλεγμα στη Λευκωσία στην Κύπρο… Τα τείχη ανάμεσα στο Πακιστάν και την Ινδία, την Υεμένη και τη Σαουδική Αραβία… Το συνοριακό τείχος ΗΠΑ, Μεξικού, όπου λέγεται ότι σκοτώθηκαν 5.000 άνθρωποι από τους 15.000 που αποπειράθηκαν να το περάσουν.
Σε μια εποχή, που οι κονκισταδόρες των πολυεθνικών και των εφοδιαστικών αλυσίδων, μαζί με το στρατό τους, κινούνται ελεύθερα έχοντας μετατρέψει σε αγορά όλο τον πλανήτη, απαγορεύεται η κίνηση των ανθρώπων που λιμοκτονούν ή σκοτώνονται εξ αιτίας τους. Υψώνονται φράχτες για να εμποδίσουν την «εισβολή» των αποβλήτων λαών στη χώρα των εισβολέων. Τείχη που κατ’ όνομα διαχωρίζουν, προστατεύουν ή αποκλείουν, «προασπίζουν την ελευθερία ή ορίζουν τη φυλακή… εξαρτάται που σε βρήκε η ιστορία την ώρα που υψώνονταν». (Σοφία Χατζοπούλου, Μονόλογοι τειχών). Οι κυβερνήσεις πουλούν την ψευδαίσθηση της ασφάλειας και του ελέγχου για να ορίζουν τους λαούς τους. Απαγορεύουν την κίνηση των ανθρώπων για να ευνοήσουν τη διακίνηση τους ως εμπορευμάτων. Πουλούν ταυτόχρονα το εμπόρευμα προστασία και εγκαθιδρύουν τον φόβο ως ανταλλακτικό νόμισμα. Φυλακίζουν τους υπηκόους τους χάριν της ελευθερίας τους…
Τώρα που ο πόλεμος καίει τις αυλές των σπιτιών, σε πολλές περιοχές του πλανήτη, τα συνοριακά τείχη πολλαπλασιάζονται για να φράξουν τις εισόδους στους κατατρεγμένους. Όσο η τιμή των προϊόντων ανεβαίνει η ανθρώπινη ζωή υποτιμάται. Ταυτόχρονα προστίθενται στις αιτίες της περιβαλλοντικής κατάρρευσης, πολλών ειδών και οικοσυστημάτων τροφοδοτώντας και από εκεί τον αέναο κύκλο της προσφυγιάς ή της εξολόθρευσης όλων των ειδών.
Εκτός από τα τείχη όμως που υψώνονται φανερά μπροστά στα μάτια μας και τους αμείλικτους, βλοσυρούς φρουρούς τους, πληθαίνουν και τα αόρατα τείχη-όρια, ενός γενικού εγκλωβισμού που έχει επιβληθεί, στις πολιτισμένες χώρες της καπιταλιστικής δυστοπίας. «Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα και υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη» έγραφε ο Κ. Καβάφης στο αντίστοιχο ποίημα του. Εκπαίδευση και ΜΜΕ, γίνονται δεσμώτες της ανθρώπινης σκέψης που καρφώνεται στο παρόν και απαγορεύεται να αντικρίζει το μέλλον, πολύ περισσότερο να προσδοκά την αλλαγή του.
Απαγορεύονται τα ταξίδια σε άλλους, καλύτερους κόσμους. Σάπισαν τα περάσματα κι απομένει η ιστορία να κλείσει το κεφάλαιο των επαναστάσεων και της χειραφέτησης της ανθρωπότητας. Κανείς να μη θέλει να εκτεθεί σε «οδυνηρές παραστάσεις άυλων οραμάτων» και ματαιωμένες ελπίδες. Η ατομική ασφάλεια δεν επιτρέπει να βυθιστείς στους άλλους για να ανακαλύψεις τον εαυτό σου. Η καχυποψία και η απόσταση είναι οι φύλακες από τη λεηλασία των αισθημάτων σου. Τι κι αν έτσι καταστέλλεις την ανάπτυξή τους και ποτίζεις την αποξένωση. Η ζωή είναι σκληρή… Τείχη κρύβουν τα φώτα του ιστορικού ορίζοντα. Οι προσδοκίες είναι για τους εύπιστους. Η αποδοχή της πραγματικότητας όπως είναι, ταιριάζει στους δυνατούς. Τείχη στη σκέψη και στην ελπίδα. Τείχη παραγωγικότητας κι όχι δημιουργίας. Τείχη εξουσίας παντού. Χωρίς αυτά θα σωριάζονταν και τα άλλα τα ορατά τείχη των συνόρων. Τα τούβλα, το συρματόπλεγμα και οι αισθητήρες τους αντέχουν, όσο οι άνθρωποι που υποτίθεται ότι προστατεύουν έχουν παραδοθεί στην καθημερινή φυλακή τους. «Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχου. Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμο έξω» (Κ. Καβάφης)
Τα πολλαπλά τείχη μιας φλεγόμενης πραγματικότητας, όπου σωριάζονται κουφάρια προσδοκιών δεν μπορεί να είναι η καθημερινότητα μιας αξιοβίωτης ζωής, ούτε το μέλλον της ανθρωπότητας. Η λεηλασία της εργασίας, των αισθημάτων και των αισθήσεων, των ονείρων και της μουσικής τους και μια ζωή αδιάβατη από ανεγειρόμενα τείχη απειλεί και όσους είναι έξω και όσους είναι μέσα από αυτά. Όσο υψώνονται τείχη τόσο χαμηλώνουν οι άνθρωποι και φτηναίνει η ζωή. Ως πότε θα το επιτρέπουμε;